Menopoz, bir kadının yumurtalıklarının işlevini yitirmesi sonucu hiç adet görmediği dönem olarak tanımlanabilir. Yaşlılığın doğal bir parçası olarak bilinen bu durumun, üremenin sona erdiğinin göstergesi olduğunu ve menopoz belirtilerinin dönem dönem artıp azalabildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Nuri Ceydeli, “Normal menopoz yaşı 45 ile 47 arasındadır ancak doğum kontrol hapı kullanımı, radyoterapi veya kemoterapi tedavisi görme, yumurtalıkların ameliyat ile alınması veya birincil yumurtalık yetmezliği gibi durumlar erken menopoza sebep olabiliyor. 35 yaşından önce gerçekleşen menopoza erken menopoz diyoruz” açıklamasında bulundu.
Menopoz belirtilerinin genellikle menopozdan 8-10 yıl önce yani 35 yaşlarında başlayabildiğine dikkat çeken Dr. Nuri Ceydeli, “Yumurtalıklar bu aşama içerisinde giderek daha az östrojen hormonu üretir. Perimenopoz, yumurtalıklardan yumurta salınımı durana kadar, yani menopoz aşamasına kadar sürer. Menopoz aşamasına yaklaştıkça östrojen seviyelerindeki düşüş daha hızlı olur. Bu aşamada ya da bu aşamanın bitmesine yakın bazı kadınlarda menopoz belirtileri gözlenebilir, ancak adet döngüsü yaşanır ve hamile kalınabilir” dedi.
Menopoz belirtileri 10 yıl sürebilir
Menopoz belirtilerinin şiddetinin ve süresinin kişiden kişiye değişebildiğine dikkat çeken Dr. Ceydeli, “Bazı kadınlar dönem dönem belirti gösterirken bazıları ise 10 yıl gibi uzun süreler boyunca semptomları yaşamaya devam edebiliyor. Vücuda yayılan ani sıcak basmaları, geceleri terleme ya da üşüme, vajinal kuruluk, sık sık idrara çıkma isteği, uykuya dalmada güçlük, ani duygusal değişiklikler, göz ağız ve ciltte kuruluk, göğüslerde hassasiyet, adet olurken şişkinlik ve yorgunluk, kalp çarpıntısı, baş ağrısı, kas ve eklemlerde ağrılar, cinsel isteksizlik, kilo alımı, saçların incelmesi veya dökülmesi menopoz belirtileri arasında yer alıyor. Bu belirtilerin yanı sıra zamanla vücuttaki kıllar da çoğalabilir. Bunun nedeni östrojen hormonunun, testosteron hormonundan daha düşük seviyelerde olmasıdır. Bu tür belirtilere sahip olan kadınlar bir sağlık uzmanına başvurmalı” önerisinde bulundu.
Menopoz tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterir
Doktor tarafından 12 ay boyunca art arda adet olmayan bir kadına menopoz tanısı konulabildiğini paylaşan Dr. Ceydeli, “Genellikle herhangi bir teste ihtiyaç yoktur, ancak bazı durumlarda kan testi yapılarak bazı hormonların seviyeleri izlenebilir” dedi.
Menopozun, yaşlılık ile gelen doğal bir süreç olduğu için çoğu durumda herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadığını hatırlatan Dr. Nuri Ceydeli, “Yapılabilecek tedaviler menopoz belirtilerini azaltmaya yöneliktir. Hormon tedavisi ve hormonal olmayan tedaviler vardır. Hormonal olmayan tedavilerde bazı düşük dozdaki antidepresanlar ve belirtileri azaltabilen diğer ilaçlar bulunur. Her bireyin ihtiyacı farklı olduğu için kişiye en uygun tedavi yöntemi ancak doktorla konuşarak belirlenir” açıklamasında bulundu.
Menopoz sonrası kemik ve koroner arter hastalıkları görülebilir
Menopoza girdikten sonra bazı durumlara ya da hastalıklara yakalanma olasılığının arttığının altını çizen Dr. Ceydeli, “Bu risk genetik, menopoz öncesi sağlık veya yaşam tarzı gibi pek çok faktöre bağlıdır. Menopoz gelişince osteoporoz yani kemik hastalığı ve koroner arter hastalığı riski artabilir” dedi.
Menopoz dönemi için kadınlara tavsiyeler
Menopoza giren bir kadının yaşamında değişikliklere gitmesinin önerildiğini söyleyen Dr. Nuri Ceydeli, kadınlara menopoz sonrası için şu tavsiyelerde bulundu:
- Diyet: Bazı durumlarda belirtileri azaltabilmek için tüketilen yiyecek ve içeceklere dikkat edilmesi gerekebilir. Günlük tüketilen kafein miktarını sınırlayarak ve baharatlı besinlerden uzak durarak belirtilerin şiddetini azaltmayı deneyebilirsiniz.
- Tetikleyicilerden kaçınmak: Sürekli sıcak basması yaşıyorsanız, bulunduğunuz ortamı serin tutmaya çalışabilirsiniz. Aynı zamanda kat kat giyinmeyi ve sigarayı bırakmayı deneyebilirsiniz. Kilo vermeniz de sıcak basmalarını önlemek için iyi bir yol olabilir.
- Egzersiz: Egzersiz yapmak, geceleri daha rahat bir uyku çekmenizi sağlar. Bu yüzden uykuya dalmada güçlük çeken hastalara önerilir. Yorucu egzersizler yerine yoga gibi ruh halini düzeltecek seçenekleri değerlendirebilirsiniz.
- Reçeteli ilaçlar: Yaşanan belirtilerin hafifleyebilmesi için doktorunuz bazı ilaçlar yazabilir. Örneğin vajinal kuruluk yaşıyorsanız buna uygun bir krem reçete edilebilir. Aynı zamanda sıcak basmalarını önleyebilecek ilaçlar da vardır. Belirtilerinizi uzman doktorunuzla paylaşarak, daha etkili çözümler elde edebilirsiniz.
- Başkalarıyla konuşmak: Menopoza giren diğer kişilerle konuşmak, sizi rahatlatabilir. Konuşmak sadece duygularınızı başkalarının anlamasına değil, aynı zamanda bilmediğiniz noktaları da öğrenmenize yardımcı olabilir.
