Araştırmacılar, insan midesinden kök hücreler aldılar ve bunları sağlıklı pankreas hücrelerinin yaptığı gibi kan şekeri seviyelerindeki değişikliklere yanıt veren insülin üreten hücrelere dönüştürdüler.
Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, vücudun pankreasın insülin üreten hücreleri olan pankreasın beta hücrelerine saldırdığı ve onları yok ettiği otoimmün bir tepkiden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Araştırmacılar yıllardır, bağışıklık sistemi tarafından yok edilenlerin yerini alacak insülin üreten hücreler oluşturmak için kök hücreleri kullanarak diyabeti “tedavi etmeye” çalıştı.
Başarıyla insülin salgılayan hücrelere dönüştürüldü
Weill Cornell Medicine’den araştırmacılar, insan mide kök hücrelerini, tıpkı sağlıklı pankreas beta hücrelerinin yapacağı gibi kan şekeri seviyelerine yanıt veren insülin salgılayan hücrelere dönüştürmeyi başardılar.
15 yıldan beri üzerinde çalışn Joe Zhou, Erken deneyler sayesinde, farelerdeki sıradan pankreas hücrelerini, gen ekspresyonunu kontrol eden proteinler olan üç transkripsiyon faktörünün aktivasyonunu zorlayarak insülin salgılayan beta hücrelerine dönüştürebileceğini keşfetti.
2016 yılında, yine fareleri kullanan araştırma ekibi, mide kök hücrelerinin de bu üç faktörlü aktivasyon yöntemine karşı oldukça hassas olduğunu bulmuşlardı.
Mide kök hücrelerini, endoskopi ile çıkardılar
Yeni yapılan çalışmada, araştırmacılar mide kök hücrelerini, üzerinde kamera bulunan ince, esnek bir tüpün (bir endoskop) ağızdan mideye yerleştirildiği endoskopi adı verilen cerrahi olmayan basit bir prosedürle çıkardılar. Endoskop, operatörün doku örnekleri almasına izin veren bir aletle donatıldı.
Mide kök hücrelerini gastrik insülin salgılayan hücreler (GINS) adı verilen beta benzeri hücrelere dönüştürdükten sonra. Araştırmacılar onları, 10 gün içinde glikoza duyarlı hale gelen ve insülin salgılayarak yanıt veren organoid adı verilen küçük kümeler halinde büyüttüler. GINS’ler diyabetik farelere nakledildiğinde, gerçek pankreatik beta hücreleri gibi davrandılar ve kan şekerindeki artışlara, kan şekerini sabit tutmak için insülin salgılayarak yanıt verdiler. Nakledilen hücreler, araştırmacıların onları izlediği süre boyunca, altı ay boyunca insülin üretmeye devam etti.
Zhou, “Bu, Tip 1 diyabet ve şiddetli Tip 2 diyabet için hastaların kendi hücrelerine dayanan bir tedavi geliştirmek için bize sağlam bir temel sağlayan bir kavram kanıtı çalışmasıdır” dedi.
Nakil reddi sorununu azaltacak
Araştırmacılar, bir hastanın kök hücrelerinden oluşturulan insülin salgılayan hücrelerin nakledilmesinin, beta hücre fonksiyonunu iyileştirmenin daha doğal bir yolu olduğunu ve nakil reddi sorununu azaltacağını belirttiler.
Araştırmacılar, insanlarda transplantasyon için beta benzeri hücre üretimi ölçeğini artırmak da dahil olmak üzere klinik deneylere geçmeden önce yöntemlerini optimize edecek. Daha da önemlisi, hücreleri, tip 1 diyabet hastalarında beta hücrelerini yok eden bağışıklık sistemi saldırısına karşı daha az duyarlı hale getirmek için modifiye edecekler.
