Bilim insanları, MIND diyetinin Alzheimer’a karşı gücünü gözler önüne serdi
MIND diyetini Rush Üniversitesi’ndeki beslenme epidemiyologları oluşturmuştu
independent: Bilim insanları, Akdeniz-DASH Nörodejeneratif Gecikme Müdahalesi (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay – MIND) adı verilen diyetin Alzheimer hastalığına iyi geldiğini bir kez daha ortaya koydu.
Bir kişinin beyninde amiloid plak birikmesi ve nörofibril yumak oluşması, Alzheimer hastalığına işaret ediyor.
Daha önce yapılan pek çok çalışma, ABD’deki Rush Üniversitesi’nden beslenme epidemiyologlarının geliştirdiği MIND diyetinde tüketilen yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, tahıl grubu, saf sızma zeytinyağı ve deniz ürünleri gibi yiyeceklerle bilişsel gerilemenin bir nebze durdurulabildiğini ortaya koymuştu.
Ancak Rush Üniversitesi’ndeki ekip, MIND diyetinin etkisini daha iyi anlamak için bir çalışma daha yürüttü. Araştırmacılar, 1997’de başlatılan uzun süreli bir projede verileri toplanan 569 yaşlı katılımcının verilerini analiz etti.
Proje kapsamında katılımcılar, yıllık değerlendirme ve ölümden sonra otopsi yapılmasını kabul etmiş ve ne tür yiyecekler tükettiklerini de bildirmişti.
Journal of Alzheimer’s Disease adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan analiz, MIND diyetini orta kararda dahi uygulayan katılımcıların, amiloid plak veya nörofibril yumak olup olması fark etmeksizin, bilişsel kabiliyetlerinin daha iyi olduğunu gösterdi.
MIND Diet, Common Brain Pathologies, and Cognition in Community-Dwelling Older Adults
Araştırma ekibinden Klodian Dhana, “Çalışmamız, MIND diyetinin Alzheimer hastalığına bağlı ortaya çıkan beyin patolojilerinden bağımsız olarak daha iyi bilişsel işlevlerle ilişkili olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
Independent Türkçe, Science Alert, MedicineNet
Derleyen: Uğurcan Yıldız
MIND Diyeti nedir? Sağlığa etkileri nelerdir?
Sabri Ülker Vakfı
Yaşamın her döneminde olduğu gibi yaşlılık döneminde de beslenmenin önemi gün geçtikçe artıyor. Beslenme, demans başlangıcını ve diğer bilişsel gerileme nedenlerini önleme veya geciktirmek için önemli bir değiştirilebilir risk faktörü olabilir. Yaşlanma süreci ile birlikte demansa bağlı bilişsel gerilemenin önlenmesi önemli bir halk sağlığı önceliği olarak karşımıza çıkıyor. Son yıllarda diyet ve nörolojik sağlıkla ilişkisine odaklanıldı. Belirli bir besin veya diyet uygulamasının, Alzheimer hastalığının neden olduğu demansı önlemeye veya geciktirmeye yardımcı olup olamadığı üzerine birçok çalışma bulunuyor. Yapılan çalışmalar beslenmenin yaşlanan beynin düşünme ve hatırlama yeteneğini etkileyebildiğini gösteriyor.
MIND diyeti nedir?
MIND diyeti (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay), sağlığa yararları kanıtlanmış DASH ve Akdeniz diyet yaklaşımlarını içeren beyin sağlığına odaklı bir diyet modeli olarak karşımıza çıkıyor. Chicago’daki Rush Üniversitesi Tıp Merkezi ve Boston’daki Harvard Halk Sağlığı Okulu’ndaki araştırmacılar 20 yılı aşkın araştırmaları sonucunda elde ettikleri veriler ile belirli diyet modelinin Alzheimer hastalığı (AD) geliştirme riskini önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip olabileceğini belirtiyor. Araştırmacılar elde ettikleri verilerin sonucunda MIND diyetini (Nörodejeneratif Gecikmeye Akdeniz-DASH Müdahalesi) geliştirerek demansı ve beyin fonksiyon kaybını önleyebilmeyi hedefliyor.
MIND diyeti, Akdeniz ve DASH (Hipertansiyonu Durdurmak için Diyet Yaklaşımları) beslenme alışkanlıklarının bir kombinasyonu olup geleneksel Akdeniz diyetinde yer alan tahıllar, baklagiller, sebzeler, meyve, fındık ve balık dahil olmak üzere minimum düzeyde işlenmiş gıdalardan oluşur. Az miktarda et, yumurta ve süt ürünleri de dahil edilebilir. DASH diyeti ise meyve, sebze ve az yağlı süt ürünleri ön planda yer alıyor. Kepekli tahıllar, kümes hayvanları, balık ve kuru yemişler içermekte olup yağ (özellikle doymuş yağ), kırmızı et, sodyum, ilave şeker ve şekerle tatlandırılmış içeceklerden ise sınırlı bir diyet.
MIND diyeti, Akdeniz ve DASH diyetlerinde önerilen bitki bazlı besinlerin yanı sıra balık ve kümes hayvanlarını tüketimini de öneriyor. Ayrıca doymuş yağları ve ilave şekerleri sınırlama önerisi de yer alıyor. MIND diyetini farklılaştıran yanı, belirli besinler ve besin grupları için günlük ve haftalık öneriler üzerine odaklanıyor olması. Örneğin her gün 2 porsiyon ve üzeri sebze tüketimi önerirken kuru yemişler için haftalık 3 porsiyon ve üzeri öneride bulunuyor.
MIND diyeti ve sağlığa etkileri
Yapılan çalışmalar MIND diyetinin Alzheimer hastalığını veya yaşa bağlı bilişsel düşüşü önleyip önleyemeyeceğini araştırıyor. MIND diyetinin demansı önlemek için tüketilmesini önerdiği bitki bazlı besinler arasında yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar, balık, kümes hayvanları, kuru yemişler, zeytin yağı yer alıyor. Ortalama 4,5 yıl süren bir çalışmanın sonuçlarına göre, MIND diyetini takip eden katılımcıların Alzheimer hastalığına yakalanma riskini yüzde 53 oranında azaltabilen bir diyet olduğu vurgulanıyor.
Kaynaklar
1. Eat Right, Academy of Nutrition and Dietetics. The MIND Diet. Erişim: 02.08.2020, https://www.eatrightpro.org/news-center/nutrition-trends/health-promotion/the-mind-diet
2. National Institute on Aging. What Do We Know About Diet and Prevention of Alzheimer’s Disease? Erişim: 04.08.2020, https://www.nia.nih.gov/health/what-do-we-know-about-diet-and-prevention-alzheimers-disease
3. Morris, M. C., Tangney, C. C., Wang, Y., Sacks, F. M., Barnes, L. L., Bennett, D. A., & Aggarwal, N. T. (2015). MIND diet slows cognitive decline with aging. Alzheimer’s & dementia, 11(9), 1015-1022.
Sabri Ülker Vakfı
