14 Ağustos 2024’te Dünya Sağlık Örgütü, mpox’u uluslararası endişe verici bir halk sağlığı acil durumu ilan etti . Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Afrika’daki komşu ülkelerde 15.600’den fazla vaka ve 530’dan fazla ölüm bildirildi. Hastalık daha önce 2022’den 2023’e kadar küresel bir salgına neden olmuştu.
Afrika’da ölümlere yol açan, İsveç’ten sonra Pakistan’da tespit edilen ve “maymun çiçeği” olarak bilinen bulaşıcı mpox virüsüne karşı aşı olduğu ama ilaç olmadığı ortaya çıktı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika’da 500’den fazla kişinin ölümüne neden olan ve “maymun çiçeği” olarak bilinen mpox virüsü nedeniyle küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Son olarak İsveç ve Pakistan’da da tespit edilen bu bulaşıcı virüse karşı aşı bulunmasına rağmen henüz kesinleşmiş bir ilaç tedavisi mevcut değil.
Mpox virüsü, Afrika dışında önce Avrupa’da İsveç’te, ardından Asya’da Pakistan’da tespit edildi. Virüsün salgın haline gelmesi ve DSÖ’nün ‘acil durum’ ilan etmesi, gözleri bu hastalığa karşı mevcut aşıya çevirdi. ABD Sağlık Bakanlığı’na bağlı FDA tarafından 2019’da onaylanan bir mpox aşısı bulunuyor, ancak bu aşı Türkiye’de henüz bulunmuyor. Uzmanlar, vakaların artması durumunda aşının Türkiye’de de hızla temin edilip uygulanması gerektiğini belirtiyor.
Aşı ve tedavi süreci
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, mpox aşısının mevcut olduğunu ve özellikle risk altındaki gruplara uygulanması gerektiğini vurguladı. Yavuz, “Mpox aşısı, enfekte kişilerle yakın temasta bulunanlara yapılmakta. Aşı, çiçek virüsüne karşı da etkili olan zayıflatılmış bir virüs içeriyor ve genellikle iki doz şeklinde uygulanıyor. Ancak hastalığa karşı kesin bir ilaç tedavisi henüz bulunmuyor, çalışmalar devam ediyor” dedi.
Koç Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Önder Ergönül ise mpox virüsüyle ilgili paniğe kapılmamak gerektiğini belirterek, “Bu virüs Kovid-19 gibi solunum yoluyla değil, çok yakın temasla bulaşıyor. Çiçek aşısı olanların ise koruyuculuğu oldukça yüksek. Türkiye’de bu aşının yapılmasının şu an için mantıklı olmadığını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
