Ohio Devlet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ve üniversitenin Sağlık Baş Sorumlusu Ofisi’nden ebeveyn tükenmişliği hakkında ulusal bir diyalog yürüten araştırmacılar ebeveynlerde mükemmel olma çabasının sonuç vermeyeceğini düşünüyor.
Yapılan yeni bir araştırma, “mükemmel” olmaya çalışma baskısının her ebeveynler ve çocuklar üzerinde sağlıksız etkilere yol açtığını ortaya koyuyor.
15 Haziran – 28 Temmuz 2023 tarihleri arasında Amerika’da ülke çapında 700’den fazla ebeveynin katıldığı anket, “Pozitif Ebeveynliğin Gücü: Ebeveynlerin ve Çocuklarının Gelişmesine Yardımcı Olacak Kanıtlar” adlı yeni raporda özetleniyor. Veriler şunu gösteriyor: Ebeveynlerin %57’si kendilerinin tükenmişlik yaşadığını bildirdi.
Ebeveyn Tükenmişliği
Ebeveyn tükenmişliği, kişinin kendisini iyi bir ebeveyn olarak hissedip hissetmediği, başkalarından algıladığı yargılar, çocuklarıyla oyun oynama zamanı, eşiyle olan ilişkisi ve evi temiz tutma gibi iç ve dış beklentilerle güçlü bir şekilde ilişkilidir. Ebeveynler çocuklarıyla ne kadar çok serbest oyun zamanı geçirirse ve yapılandırılmış ders dışı etkinliklerin yükü ne kadar hafif olursa, çocuklarında o kadar az zihinsel sağlık sorunu (örn. anksiyete, depresyon, OKB, DEHB, bipolar bozukluk) olur.
Ebeveynlerin ruh sağlığı ve davranışları, çocuklarının ruh sağlığını güçlü bir şekilde etkiler. Çocuklarının zihinsel sağlık bozukluğu varsa, ebeveynler daha yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadıklarını ve çocuklarına hakaret etme, onları eleştirme, bağırma, küfretme ve/veya fiziksel olarak zarar verme (örn. tekrar tekrar şaplak atma) olasılıklarının daha yüksek olduğunu bildirmektedir. Kendilerinin bildirdiği daha yüksek düzeydeki ebeveyn tükenmişliği ve sert ebeveynlik uygulamaları, çocuklarda daha fazla zihinsel sağlık sorunuyla ilişkilidir.
Mükemmel Olma Çabası Ebeveynliği Kötü Etkiliyor
Dört çocuklu çalışan bir anne olarak bu araştırmayı sürdüren, araştırmanın önde gelen araştırmacılarından biri olan DNP Kate Gawlik, “mükemmel ebeveynlik” yanılsaması ve beklentilerinin sönümleyici olabileceğini söyledi. Ohio Eyalet Hemşirelik Koleji’nde doçent klinik profesörü olan Gawlik, “Sosyal medyanın gerçekten de teraziyi değiştirdiğini düşünüyorum” dedi. “Instagram’daki insanlara baktığınızda siz de şunu demiyor musunuz? ‘Bunu nasıl yapıyorlar? Ben yapmadığım halde onlar nasıl her şeyi bir arada yapabiliyorlar?’
“Ebeveyn olarak kendimiz için yüksek beklentilerimiz var; çocuklarımızın ne yapması gerektiği konusunda da yüksek beklentilerimiz var. Öte yandan, kendinizi diğer insanlarla, diğer ailelerle karşılaştırıyorsunuz ve devam eden birçok yargılama oluyor. Ve kasıtlı olsun veya olmasın, hala orada.” Araştırmadan elde edilen veriler, Gawlik’in “başarı kültürü” olarak adlandırdığı şeyden kaynaklanan beklentilerin gücünün tükenmişliğe (fiziksel ve duygusal tükenme durumu) yol açtığını ve bunun da potansiyel olarak zayıflatıcı diğer sorunlara yol açtığını gösteriyor.
Tükenmişlik Beraberinde Depresyonu Getiriyor
Ohio Eyaleti sağlığın teşviki ve geliştirilmesinden sorumlu başkan yardımcısı ve sağlıklı yaşam sorumlusu Bernadette Melnyk, “Ebeveynler tükendiğinde, daha fazla depresyon, kaygı ve stres yaşarlar, ancak çocukları da davranışsal ve duygusal olarak daha kötü durumda olur” dedi. “Bu nedenle, eğer bir ebeveyn olarak tükeniyorsanız gerçek hikayenizle yüzleşmeniz ve kişisel bakımınızı daha iyi hale getirmek için bu konuda bir şeyler yapmanız çok önemli.”
Gawlik ve Melnyk’in yeni raporu, 2022’de, COVID-19 salgınının en yüksek olduğu dönemde çalışan ebeveynlerin tükenmişliğini ölçen ilk çalışmalarına kritik güncellemeler getiriyor. Gawlik ve Melnyk, ebeveynlerin tükenmişliklerini gerçek zamanlı olarak ölçmelerine ve yardımcı olmak için kanıta dayalı çözümler kullanmalarına olanak tanıyan 10 puanlık bir anket olan türünün ilk örneği olan Çalışan Ebeveyn Tükenmişlik Ölçeği’ni oluşturdu. Bu ölçek, olumlu ebeveynlik stratejileri, teknikleri ve kişinin çocuklarıyla daha derin bağlantılar kurmasına yönelik ipuçlarına ilişkin yeni rehberlikle birlikte yeni raporda yer alıyor.
Melnyk, “Pozitif ebeveynlik, çocuklarınıza çok fazla sevgi ve sıcaklık verdiğinizde, aynı zamanda onların hayatlarında yapı ve rehberlik de sağladığınız zamandır” diye açıkladı. “Onlara nazikçe davranışların sonuçlarını öğretiyorsunuz. Dolayısıyla bu, mükemmel bir ebeveyn olmaktansa pozitif bir ebeveyn olmak için atılacak çok daha iyi bir hedef.”
Stratejiler arasında şunlar yer alıyor:
- Bağlantı ve aktif dinleme
- Olumsuz düşünceleri yakalamak, kontrol etmek ve olumlu düşüncelere dönüştürmek
- Ebeveyn ve çocuk için beklentilerin yeniden ayarlanması
- Öncelikleri yansıtmak ve bunlara göre hareket etmek
“Evinizin her zaman tertemiz olmasını sağlamaya öncelik veriyorsanız ama sonra çocuklarınızla her gece yürüyüşe çıkacak vaktinizin olmadığını düşünüyorsanız, belki de yeniden düzenlemeye veya bunu yapmanın bir yolunu bulmaya ihtiyacınız var demektir.” bunların ikisi de işe yarıyor,” diye önerdi Gawlik.
Melnyk, bu kanıta dayalı yaklaşımların, “halk sağlığı salgını” olarak adlandırdığı ebeveyn tükenmişliğini sakinleştirmeye yardımcı olabileceğini söyledi. Melnyk, “Ebeveynler çocuklarına ve diğer herkese bakmakla harika bir iş çıkarıyorlar, ancak çoğu zaman kendi kişisel bakımlarına öncelik vermiyorlar” dedi. “Ebeveynler olarak boş bir bardaktan su dökmeye devam edemeyiz. Çocuklar ebeveynlerinin kendine iyi baktığını görürse büyük ihtimalle onlar da bu değerle büyüyecekler. Bunun çocuklar üzerinde dalga etkisi var.” ve tüm aileye. Bir ebeveynin bana söylediği gibi,” diye ekledi Gawlik, “Mükemmel bir çocuktansa mutlu bir çocuğa sahip olmayı tercih ederim.”
