“Cep telefonum olmadan asla” diyorsanız nomofobi yaşıyor olabilirsiniz. Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz’a göre akıllı telefon ve internet kullanımının artmasıyla birlikte korkutan bir boyuta ulaşan nomofobi, telefonun çok yoğun ve kontrolsüzce kullanılması sonucu ortaya çıkıyor.
Cumhuriyet’ten Sibel Bahçetepe’nin haberine göre, şarjınızın bittiğini görmek nefesinizi kesiyor, dışarı çıktığınızda hemen telefonunuzu şarj edecek bir yer arıyorsanız, telefonunuzu tamire vermek boş ve yalnız hissetmenize neden oluyorsa, şarj aletinizi birine ödünç vermek istemiyorsanız, telefonunuzu evde unuttuğunuz için dersi dinlemek zorunda kaldığınızda çok üzülüyorsanız dikkat. Cep telefonsuz kalma korkusu olarak açıklanan “Nomofobi” neredeyse her birimizin zaman zaman yaşadığı bir durum.
Nomofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Nomofobik isen, merak etme! Bu fobiden uzak durabilirsin!
- Sosyal medya bildirimlerini kapatmalısın.
Sadece çağrı ve mesaj bildirimleri açık bırakmalısın. Sürekli telefonunu kontrol ediyorsan bu alışkanlığı durdurmak oldukça zor olacaktır. Günde sadece üç defa mesajlara cevap vermelisin
- Ailenin ve önemli kişilerin mesajları dışındaki mesajlara hemen cevap vermemelisin.
Bu zor bir durum ama yapabilirsen senin için çok iyi olur. Sabah bir defa, öğlen bir defa ve gece de bir defa mesajlarına cevap verebilirsin. Mesajlara aynı zamanda cevap vereceğine farklı zamanlarda cevap vermek daha verimli olduğu gözlenmektedir.
- Cihazını uzun bir şifre ile kilitlemelisin
Çoğu kişi telefonunu kısa bir şifre ile kilitlemeyi tercih eder çünkü onun cihazını daha kolay açabileceğini düşünmektedir. Uzun bir şifre -mesela 15 karakter ile- kişi cihazını sürekli açmaktan rahatsızlık hissedebilir.
- Uyumadan önce cihazını kapatmalısın
Uyurken kesinlikle cihazın yanında olmamalı ve eğer şarj etmek istiyorsan odanın dışında bir prize takmalısın. Böyle yapmıyorsan eğer cihazını kontrol etmeyi uyumaya daha çok tercih ediyorsun, değil mi?
- Gerçek alarm saatin olmalı
“Ama cihazımı saat kurmak için kullanıyorum. O yüzden fazla alarm kurabilirim.” Böyle bir şey yok!
- Bir iş yapmadan önce, cihazını senden en az üç metre uzakta bırakmalısın
Yapılan bir araştırmada Erik Altmaan (2015), dikkatin dağılmasının sadece 2,7 saniyede bile olsa yapılan bir işte hata yapmayı iki kere artırabildiğini bulmuştur.
- Kendine öneri düzeyinde cihaz kuralları koymamalısın
Kendine “cihaz kullanma süremi azaltmam gerekiyor“ demek uygun bulunmamaktadır. Onun yerine daha kararlı bir şekilde bu cümleleri kullanabilirsin:
- Yemekte telefon yok!
- Biriyle konuşurken telefon yok!
- Yatakta telefon yok! vb.
- Daha sosyal ve aktif biri olarak bu fobiyi yenebilirsin
Sosyal olmak, başka biriyle sohbet etmek, yeni hobiler bulmak seni cihazına esir olmaktan kurtarabilir.
- Ailenden ve dostlarından yardım isteyebilirsin
Ailenden ya da dostlarından bu fobiden uzak durmak için yardım isteyebilirsin. Onlardan cihazı kullanmaya başladığında sana hatırlatmalarını isteyebilir, ders çalışacağın zaman telefonunu onlara bırakabilirsin. Birilerinin sana destek olması gerekebilir.
Nomofobik misin? Öyleyse hangi tiptesin?
- Bilgileri sosyal ağlarda güncel olarak kontrol edemediğimde rahatsızlık duyarım.
- Akıllı telefonumdan sürekli olarak herhangi bir bilgiye erişemediğimde kendimi rahatsız hissederim.
- Haberlere (örneğin neler olup bittiğine, hava durumuna ve diğer haberlere) akıllı telefonumdan ulaşamamak beni huzursuz yapar.
- Akıllı telefonumu ve telefonumun özelliklerini istediğim an kullanamadığımda rahatsız olurum.
- Akıllı telefonumun şarjının bitmesinden korkarım.
- Kontörüm (TL kredim) bittiğinde veya aylık kota sınırımı aştığımda paniğe kapılırım.
- Telefonum çekmediğinde veya kablosuz internet bağlantısına erişemediğimde sürekli olarak sinyal olup olmadığını veya kablosuz erişim bağlantısı bulup bulamayacağımı kontrol ederim.
- Akıllı telefonumu kullanamadığımda, bir yerlerde mahsur kalacağımdan korkarım.
- Akıllı telefonuma bir süre bakamadıysam, bakmak için güçlü bir istek hissederim.
Eğer ben telefonum ile beraber değilsem…
- Ailemle ve/veya arkadaşlarımla iletişim halinde olamadığım için endişelenirim.
- Ailem ve/veya arkadaşlarım bana ulaşamayacakları için endişelenirim.
- Ailemle ve/veya arkadaşlarımla hemen iletişim kuramayacağım için kaygı duyarım.
- Birinin bana ulaşmaya çalışıp çalışmadığını bilemediğim için gerilirim.
- Ailem ve arkadaşlarımla olan bağlantım kesileceği için kendimi huzursuz hissederim
- Çevrim içi kimliğinden kopacağım için gergin olurum.
- Sosyal medya ve diğer çevrim içi ağlarda güncel kalamadığım için rahatsızlık duyarım.
- Akıllı telefonum istediğim her an elimin altında olmazsa canım sıkılır.
- Gelen aramaları ve mesajları alamayacağım için kendimi huzursuz hissederim.
- Elektronik postalarımı kontrol edemediğim için kendimi huzursuz hissederim.
- Akıllı telefonum yanımda olmadığında ne yapacağımı bilmemek beni garip hissettirir.
Sonuç:
20 Puan: Nomofobik değilsin. Akıllı telefonunla uzak durmana rağmen sorun yok.
21-60 Puan: Hafif Nomofobiksin. Bir gün telefonunu yanında getirmeyi unuttuğunda biraz tedirgin oluyorsun ya da kablosuz internet erişim bağlantısı bulup bulamadığın seni çok fazla tedirgin etmiyor.
61-100 Puan: Orta Nomofobiksin. Cihazına yakın olmak istersin, cihazını sürekli kontrol ediyorsun, yürürken ya da arkadaşlarınla konuştuğun zaman telefonunu güncellemeye almak istiyorsun, cihazından ayrılırsan tedirgin oluyorsun. Cihazla aranda biraz mesafe kur!
101-120 Puan: Şiddetli Nomofobiksin. 60 saniyede bir elini cihazına götürmekten kendini alıkoyamıyorsun. Bu davranış, sabah saatlerinde ilk aktiviten olur ve gece yarılarına kadar sürer. Cihazın, günlük aktivitelerine egemen olur. Cihazına olan bağımlılığından kurtulmanın zamanı geldi!
Kaynak: Yildirim, C., & Correia, A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130-137. )
psikolojiagi.com/nomofobia
