Avrupa Komisyonu “Ufuk2020” Programı desteğiyle, Koç Üniversitesi liderliğinde ve Koç Üniversitesi Hastanesi çatısı altında kurulan Organ Nakli İmmünoloji Araştırma Mükemmeliyet Merkezi (TIREX) açıldı. Merkezin açılış törenine TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Türkiye’deki ilk böbrek naklini gerçekleştiren Prof. Dr. Mehmet Haberal, Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şükrü Dilege, merkezin kurulumunda öncü rol oynayan Prof. Dr. İhsan Solaroğlu ve Koç Üniversitesi TIREX Direktörü Prof. Dr. Caner Süsal katıldı. TIREX, organ nakli immünolojisi konusunda hem hastalara üstün seviyede hizmet veren hem de klinik ve bilimsel araştırmalar yapan, yenilikçi tedavi ve testler geliştiren bir Mükemmeliyet Merkezi olmayı hedefliyor.
Koç Üniversitesi Hastanesi çatısı altında Koç Üniversitesi liderliğinde, organ nakli immünolojisi araştırmaları için Koç Üniversitesi Organ Nakli İmmünoloji Araştırma Mükemmeliyet Merkezi (TIREX-Koç University Transplant Immunology Research Centre of Excellence) hayata geçirildi. Avrupa Komisyonu tarafından 2,5 milyon Euro ile fonlanmaya layık görülen Merkez, araştırmalarıyla evrensel bilgi birikiminin ilerlemesine katkıda bulunmayı hedefliyor. TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın katıldığı törende açılış konuşmalarını Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şükrü Dilege ve Koç Üniversitesi TIREX Direktörü Prof. Dr. Caner Süsal yaptı.
Türkiye ve Ortadoğu bölgesi, canlı organ nakillerinde dünyada en üst sıralarda yer alıyor. Bu durumun beraberinde getirdiği araştırma potansiyeli maalesef yeterince kullanılamıyor. Koç Üniversitesi Organ Nakli İmmünoloji Araştırma Mükemmellik Merkezi (TIREX) ile sadece Türkiye’deki değil Ortadoğu bölgesindeki bu potansiyelin de değerlendirilmesi hedefleniyor.
Merkez bünyesinde yer alan Doku Tipleme Laboratuvarı, dünyada altın standart haline gelen ileri immünolojik testleri rutinde uygulayarak organ ve kemik iliği nakli hastalarının mükemmel hizmete ulaşımını sağlıyor. TIREX’in odağında bulunan konulardan biri de yenilikçi test kitleri geliştirerek bunları endüstri iş birliği ile ticarileştirmek. Merkezin hedefleri arasında sağlık sektörünün gelişimine hizmet edecek ve Türkiye’nin bilgi tabanlı rekabet gücünün geliştirilmesine katkıda bulunacak nitelikli araştırmacılar yetiştirmek de bulunuyor. Merkezde ayrıca araştırma etiği, fikri mülkiyet, ticarileştirme ve girişimcilik konularını ele alan ticarileştirme beceri eğitimleri de verilecek.
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şükrü Dilege, “Yolculuğumuzu tıp biliminin sınırlarını genişletecek geleceğin doktor ve bilim insanlarını yetiştireceğimiz bir temel üzerine kurduk. Kuruluşumuzun tam da özünde bu anlayışın olduğunu söyleyebiliriz. Bu buluşmanın yeni bilimsel ve profesyonel köprüler için mükemmel bir fırsat olacağına inanıyorum. Akademik üretim söz konusu olduğunda her zaman en ön safta yer alan ekibimizle birlikte sağlık bilimine ulusal ve uluslararası düzeyde çok değerli katkılarda bulunacağımıza eminim” diye konuştu.
Açılış konuşmasında merkezle ilgili bilgi veren Koç Üniversitesi TIREX Direktörü Prof. Dr. Caner Süsal, “TIREX, Avrupa Birliği tarafından Koç Üniversitesi’ne verilen ve 2,5 milyon Avro gibi yüksek bir fonla desteklenen bir proje. Bu proje aynı zamanda Avrupa Birliği Araştırma Komisyonu’nun Türkiye’ye tıp bilimleri alanında verdiği önemin de en güzel göstergesi. Projenin amacı, hem hastalara üstün seviyede hizmet veren hem de bilimsel araştırmalar yapan bir mükemmeliyet merkezi kurmak ve burada geliştirilecek yenilikçi tedavi ve testlerle organ nakli hastalarının hayat kalitesini artırmak. En önemlisi de genç bilim insanları ve kuşaklar yetiştirmek. TIREX’te üç araştırma grubu bulunuyor; ‘transplant immünolojisi’ laboratuvarında yüksek teknolojiyle organ ve kök hücre nakli konusunda araştırmalar yapmayı planlanıyoruz, ‘klinik çalışmalar’ kısmında yabancı doku gruplarına karşı yüksek derecede duyarlı olan hastalar için çözümler üretmeye çalışacağız, “deneysel araştırmalar” bölümünde ise nakledilen organın reddini önleyici yenilikçi tedaviler geliştireceğiz” dedi.
Organ nakli konusunda da görüşlerini aktaran Prof. Dr. Caner Süsal, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Türkiye’de çok sayıda organ nakli yapılıyor. Hatta canlı vericiden nakillerde Türkiye’de ve Ortadoğu’da dünya şampiyonuyuz. Maalesef bölgemizdeki nakil merkezleri kendi aralarında koordineli olarak çalışmıyor ve dünyada benzeri olmayan bu potansiyelden yararlanmıyor. Bu kaynağı kullanarak dünyada ses getirecek ortak çalışmalar yapmak ve daha çok hastanın organa kavuşmasını ve nakledilen organların fonksiyonunun daha uzun süre kendini korumasını sağlamak mümkün. Biz TIREX’te bu potansiyeli Avrupa Birliği Araştırma Bölgesine de entegre ederek kullanmayı hedefliyoruz.”
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal TIREX’in açılış konuşmasında, “TÜBİTAK olarak, projenin oluşturacağı modeli çok kıymetli buluyoruz. Bilimsel değerinin yanında bu modelin, yapının bize katkısı paha biçilmez. Koç Üniversitesi bizim destek programlarımıza dokunmaktan öte bütüncül bir yapıyla bakıyor. Merkez, organ nakli immünoloji noktasında hem Türkiye için bir model hem de Avrupa için önemli bir merkez oluşturması açısından çok kıymetli. Orta Doğu ve Asya’ya açılma noktası da bu konudaki önemli bir adres noktamız” diye konuştu.
TÜBİTAK Başkanı Mandal şöyle devam etti: “2020 yılındaki organ nakli konusundaki pazarın büyüklüğü 19 milyar dolar civarında. Geleceğe bakıldığında 34 milyar dolara kadar bir artış var. Dolayısıyla bu bir gerçek. Diğer taraftan, güçlüklere bakıldığında, insanlar için organ nakli bir ihtiyaç ve çözüm. İmmünoloji ise her 18 hastadan 1’i organ nakli olsa dahi uyuşmazlık sebebiyle organ nakli gerçekleşemiyor, yeterli kalmıyor. Bu yüzden gelecekte bu alanın mükemmeliyet boyutunu, özellikle Avrupa ekseninde önemsenmiş olmasını çok kıymetli buluyorum” dedi.
