Prof. Dr. Ömer Kozan, “Başarı Oranlarımızın Dünya İle Yarıştığını Gururla Söyleyebilirim”

W- Türk Kardiyoloji Derneği üyeliği, genel sekreterliği ve başkanlığı, Türk Dünyası Kardiyoloji Birliği başkanlığı, Avrupa Kardiyoloji Derneği kredilendirme komitesi üyeliği yapmıştır, ESC (Avrupa Kardiyoloji Derneği) ve ACC (American College of Cardiology) fellowu (FESC, FACC) ve Kardiyovasküler Akademi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ömer Kozan’dan TAVI özelinde görüşlerini almak istiyoruz.

Kıymetli Hocam, büyük bilgi ve tecrübe dolu kariyerinizi paylaşırken sizi tanıyabilir miyiz?

Ö.K.- 1992 yılında kardiyoloji anabilim dalı uzman doktor unvanını aldım. 1992 – 2016 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Kardiyoloji Anabilim Dalı’nı kurdum. 2016 – 2019 Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Bölüm Başkanlığı görevini üstlendim. 2019 yılından itibaren Başkent Üniversitesi İstanbul Hastanesi’nde Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürütmekteyim. Mesleki kariyerim boyunca tüm bilgi ve becerilerimi meslektaşlarımla paylaştım, sayısız kardiyoloji uzmanının yetişmesinde katkım oldu.

W- Girişimsel kardiyolojinin ülkemizdeki hikâyesini alabilir miyiz?

Ö.K.-Ülkemizde girişimsel kardiyolojiyi 90’lı yıllarda birkaç meslektaşım ile beraber invaziv kardiyoloji bölümü olarak Türk Kardiyoloji Derneği (TKD) çatısı altında Amacımız yurtdışında hızla gelişen ve başarılı olarak uygulanan her tedavi yöntemini vakit kaybetmeden ülkemizde doğru bir şekilde uygulanmasını sağlamak idi.

W-İlk Fransa’da uygulanmaya başlanan “Transcatheter Aortic Valve Implantation” uygulamasının ülkemizdeki başlangıcı nasıl olmuştur? Beraberinde TAVI yöntemini açabilir misiniz?

Ö.K.- TAVI, yani ameliyatsız aort kapağı değişimi tekniği ülkemizde ilk olarak 2000’li yılların ilk yıllarında başladı. Ben de o dönem bu tekniği ilk uygulayan hekimlerdendim.

Çoğunlukla kasık damarından işlem yapılır. Kısaca, göğsü açmadan ve kalbi durdurmadan, anjio laboratuvarında kasık yoluyla kalbe ulaşılan ve kapakta daralmış olan bölgenin genişletilmesi işlemi olarak tanımlanabilir.

W- TAVI uygulamasını anlatır mısınız?
Suni kapakçığın türü ve ömrü konusunda bilgi alırken tekrar ihtiyaç olursa aynı hastaya TAVI uygulanabilir mi?

Ö.K.- Aort darlığı; vücuda kan pompalayan kalbin sol karıncığı ile aort ana atardamarı arasındaki kapakçıkta meydana gelen daralma ya da bozulma durumudur. Aort darlığı ilerlediği zaman, kalbin sol karıncığı yüksek basınca maruz kalmakta ve bütün vücuda pompalanan kan miktarında azalma olur. İleri vakalarda eforla gelişen nefes darlığı, nefes darlığının beraberinde getirdiği göğüs ağrısı ve ilerleyen durumlarda bayılma şikayetleri ortaya çıkar. Hatta hastanın ani ölüm riski de bulunmaktadır. Bu bakımdan aort darlığı durumlarında, ameliyat sorunu bulunan hastaların TAVİ yöntemiyle tedavi edilebilmesi, önemli bir gelişmedir. Ayrıca sorunuzda yer verdiğiniz gibi ihtiyaç halinde farklı zamanlarda ‘’kapak içi kapak’’ olacak şekilde ikinci bir uygulama yapılabilir.

W- TAVI tanı yöntemleri nelerdir?

Ö.K.- Aort darlığının tanısı, muayene ve ekokardiyografi yöntemleriyle yapılmaktadır. Normal bireylerde belli bir açıklığa ve alana sahip olan aort kapağı çeşitli sebeplerle özellikle ileri yaşta kireçlenmelerle daraldıkça bu alan azalmaya ve kalp işlevleri bozulmaya başlar. Bunu şikayeti olan hastada ekokardiyografi yaparak saptarız. TAVI işlemine karar verildiğinde de hastanın belirli hazırlık işlemleri olur. Örneğin bir kalp anjiyografisi yaparak kalp damarlarının durumunu ve aortagrafi (aort damar anjiyosu – tomografisi) yaparak da kasıktan kalbe kadar aort damarının sağlık durumunu tespit ederiz.

W- TAVI hangi hasta gruplarına uygulanabilir?

Ö.K.- Genellikle ileri yaşta açık cerrahinin uygulanamadığı hastalarda uygulanan bir yöntemdir. Bunun dışında kronik sağlık sorunları olan ve genel anestezi almasının sakıncalı olduğu, genel sağlık durumunun ameliyata uygun olmayan hastalar TAVI işlemi için değerlendirilir. Bu hastalarda ameliyatın riskinden farklı olarak açık kalp ameliyatı sonrası, iyileşme ve normal yaşama dönme de zor bir süreç olabilmektedir. Tabii bu değerlendirmeyi yaparken hastanın riskini belirleyen uluslararası risk cetvelleri kullanılır.

W-TAVI uygulamasının avantajları nelerdir?
Dezavantajları var mıdır, TAVI riskleri nelerdir?

Ö.K.- En büyük avantajı hastaya açık kalp cerrahisi uygulanmaması ve iyileşme sürecinin kısa olmasıdır.

Komplikasyon gelişmeyen hastalarda yaklaşık üç gün içinde hasta evine gidebilmektedir.

Her invaziv işlemde olduğu gibi TAVI işleminin de riskleri vardır. Bunlardan kısaca bahsedecek olursak kasık damarının zedelenmesi, kalıcı kalp pili ihtiyacı, inme riski, kalp krizi geçirme riski, kalp zarı içinde sıvı toplanma riski. Ancak bu riskler hastaya göre değişmek ile birlikte işlem öncesi hasta iyi değerlendirildiğinde gelişen teknoloji ve ehil ellerde yapıldığında azalır.

W- TAVI uygulamasının ACC/AHA, ESC ve TKD kılavuzlarında farklılıklar mevcut mudur?

Ö.K.- Klavuzlar arasında ana konularda anlamlı değişikliğe rastlamamaktayız

W- Ameliyata göre ölüm riski kıyaslaması nasıldır?

Ö.K.- Ölüm riski hastadan hastaya değişmek ile beraber bu risk bazı uluslararası risk cetvelleri kullanılarak her hastaya özel hesaplanmaktadır.

W-Multidispliner bir yaklaşım mı gerektirir, hasta yönetim sürecinden bahseder misiniz?

Ö.K.-TAVI işlemine karar vermek bir ‘’kalp ekibi’’ işidir. Bu ekipte kardiyoloji, kalp damar cerrahisi ve genel anestezi uzmanları yer alır. Hasta için en uygun tedavi yöntemine karar verilir.

W-TAVI uygulanan hastanın nelere dikkat etmesi gerekir, manyetik alanlardan etkilenir mi?

Ö.K.- TAVI işlemi sonrası hastanın dikkat etmesi gereken özel bir durum yoktur. İlaçlarını düzenli kullanması, belirli aralıklarla kontrollerini aksatmaması gerekmektedir. Manyetik alanlardan geçerken bir kısıtlaması yoktur.

W-Aldığımız sonuçlar dünya ölçeğine göre nasıldır?

Ö.K.- Başarı oranlarımızın dünya ile yarıştığını gururla söyleyebilirim

W-Yurtdışından ilgi olmakta mıdır?

Ö.K.- Sağlık Turizminin artması ile ülkesinde tedaviye ulaşamayan veya tedavisini ülkemizde devam etmek isteyen yabancı hastalarımızı da sağlıklarına kavuşturduk.

W- TAVI deneysel bir yöntem sayılmakta mıdır?
Ekibinizin ve dünya literatüründen alınan sonuçlara göre aort darlığı olan hastalarda ilk değerlendirme TAVI’mi olmaktadır?

Ö.K.- TAVI deneysel bir yöntem değil tüm dünyada belirli kurallar dahilinde uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hangi hastanın cerrahiye hangi hastanın TAVI işlemine uygun olduğu uluslararası kurallar dahilinde ‘’kalp ekibi konseyi’’nde tartışılarak belirlenir.

W- Ülkemizdeki kardiyolojinin daha da gelişmesi için atılması gereken adımlara yönelik önerilerinizi alabilir miyiz?

Ö.K.- Tıpta eğitim süreklidir, hiç bitmez. Sadece eski öğrenci ve yeni öğrenci vardır. Bu nedenle sürekli okumalı, gelişmeler takip edilmelidir. Kendi AR-GE merkezlerimiz olana kadar yurtdışı gelişmeleri takip ederek kendi ülkemizde uygulamaya devam etmeliyiz.

W- Planladığınız projelerden bilgi alabilir miyiz?

Ö.K.- Kardiyoloji eğitiminde süreklilik için çalışmalarım devam etmektedir….

W- Kıymetli Hocam değerli görüşlerinizi paylaştığınız için çok teşekkür ederiz.

Prof. Dr. ÖMER KOZAN