Sputniknews: Rus Gamelya Araştırma Enstitüsü ile Rusya Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen ve ağustos ayında ülkede onaylanarak ‘dünyanın ilk koronavirüs aşısı’ olarak Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından dünyaya duyurulan ‘Sputnik V’ aşısının Türkiye’deki üretimi için imzalar atıldı.

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF), Sputnik V aşısının Türkiye’de üretilmesi için önde gelen bir Türk ilaç şirketiyle anlaşma imzaladığını açıkladı. Rus aşısının Türkiye’de üretimi ve Türkiye üzerinden gerekirse çevre ülkelere de ihracatı için RDIF ile masaya oturan VisCoran İlaç Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı, Demirören Haber Ajansı’na (DHA) konuştu. 20 yıldır sağlık sektöründe yer aldıklarını söyleyen ve aynı zamanda İstanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Terra İlaç ile Myfarma İlaç Yönetim Kurulu Başkanı da olan Öztürk Oran, aşının iki ülke arasındaki teknoloji transferinin ardından, Türkiye’de milyonlarca doz üretilebileceği müjdesini verdi.

Rus aşısı Sputnik V için hali hazırda 40 ülkenin daha talepte bulunduğunu vurgulayan Oran, görüşmelerin aslında 9 ay önce başladığını söyledi:

“20 YILI AŞKIN BİR SÜREDİR SAĞLIK SEKTÖRÜNDEYİM. İLAÇ ÜRETİYORUZ. PANDEMİ BAŞLADIĞI ZAMAN BEN DE NE YAPABİLİRİM, İNSANLIĞIN İÇİNDE OLDUĞU BU DURUMUN NERESİNDE OLABİLİRİM, NASIL BİR KATKI YAPABİLİRİM DİYE DÜŞÜNEREK NİSAN AYINDA BİR ÇALIŞMA İÇERİSİNE GİRDİM. ARAŞTIRMA YAPTIK VE AŞININ DAHA ETKİLİ OLACAĞINA İNANARAK RUSLARLA GÖRÜŞMEYE BAŞLADIK.”

‘Görüşmeler nisan ayında başladı, ağustosta masaya oturduk’

O tarihlerde henüz yerli ve milli aşının gündemde olmadığını söyleyen Oran, şunları kaydetti:

“RUSYA İLE GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM ETTİ. TEMMUZDA BELLİ BİR NOKTAYA GELDİ. 16 AĞUSTOS’TA DA SONUÇ VERDİ VE RUSYA YATIRIM FONU BAŞKANLIĞI (RDIF) İLE BURADA, ÜLKEMİZDE BİR ANLAŞMA İMZALADIK. RUSLARLA BU AŞIYI TÜRKİYE’DE BİRLİKTE ÜRETEBİLMEK İÇİN, BÜTÜN BELGELERİ, BİLGİLERİ, ORADA YAPILAN BÜTÜN ÇALIŞMALARIN VERİLERİNİ BİZE ULAŞTIRDILAR. BİZ DE BUNLARI TÜRKİYE CUMHURİYETİ SAĞLIK BAKANLIĞIMIZA İNTİKAL ETTİRDİK. ONLAR DA ÇALIŞMALARINI YAPTILAR.”

İmzaların atılmasıyla beraber eksik kalan prosedürlerin tamamlanması için halen çalışmaların sürdürüldüğünü belirten Oran, sözlerini şöyle sürdürdü:

“ŞU ANDA ÜRETİMLE İLGİLİ BAKANLIKTAKİ SÜREÇLERİ TAMAMLAMA NOKTASINA GELMİŞ DURUMDAYIZ. ÜRETİM TESİSLERİ İÇİN GÖRÜŞTÜĞÜMÜZ FİRMALAR VAR. SONUÇTA BU AŞI BU ÜLKEDE ÜRETİLECEK VE HEM ÜLKEMİZDE HEM DE FAZLASI BURADAN BAŞKA ÜLKELERE İHRAÇ EDİLECEK. BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ, NETİCEDE TEKNOLOJİ TRANSFERİ RUSYA’DAN OLSA BİLE AŞI TÜRKİYE’DE ÜRETİLECEK VE AYNI ZAMANDA YERLİ BİR AŞI OLACAK BİR ANLAMDA. BURADA ÜRETİLİP AVRUPA ÜLKELERİNE VE TALEP OLAN DİĞER ÜLKELERE İHRAÇ EDİLECEK. ÜLKEMİZ İÇİN DE İNSANLIK İÇİN DE İYİ BİR GELİŞME OLACAK.”

‘12 ülkede kullanım onayı aldı, 40 ülke daha sırada’

Aşının Faz 3 çalışmasının 44 bin kişide yapıldığını belirten Oran, “Faz 3 sonuçları bize de ulaştı. Gayet iyi sonuçlar çıktı. Bu aşı ile Rusya’da şimdiye dek 1.5 milyondan fazla insan aşılandı. Yaklaşık 12 ülkede de, içerisinde AB ülkesi olan Macaristan ile Sırbistan da olmak üzere, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde tescil edildi. Toplantılarımızdan birine 40 ülke dahil oldu. Yani 40 ülke daha kendi ülkesinde bu aşıyı ruhsatlandırmak istiyor. Belki daha fazla ülkede hem kullanılacak hem de bazı ülkelerin de bizim gibi üretim için görüşmeleri var Rusya’yla” ifadelerini kullandı.

‘Üretim kapasitesinde sorun yaşayacağımızı düşünmüyorum’

Üretim kapasitesinde bir problem yaşanmayacağını düşündüklerini açıklayan Öztürk Oran, şöyle devam etti:

“Türkiye’de aşı üretebilecek farklı firmalar var. Yüksek kapasitede üretim talebi olursa farklı firmaları da devreye sokup onların da üretimi artırmada katkı sağlayacaklarına inanıyoruz. Onlar (Rusya) ne kadar (üretim) talep edecek, ülkemizin de ne kadar ihtiyacı var, bunlar ileriki günlerde belli olacak konular. Şu anda bir şey söylemek mümkün değil.
Şu ana kadar çıkmış olan aşılar içerisinde Çin aşısı geleneksel aşı. Rus aşısının da 20 yıllık araştırma geçmişi var. Ebola hastalığı için yapılan bir çalışmanın sonucu. Diğer aşılar da mesela Uğur Şahin Bey’in ürettiği, Pfizer aşısı, yine Astra Zeneca aşısı hepsi bu salgınla mücadelede bir anlam ifade ediyor. Çin aşısı, Rus aşısı, İngiliz aşısı diye ayrıma düşmeye gerek yok. Her birinin zaten Dünya Sağlık Örgütü ya da kendileri tarafından da ne kadar başarı sağladığı zaten kamuoyuna açıklanıyor. Şu aşı bundan daha üstündür, demek yersiz olur.”
‘Ön incelemeler yapıldı ama TİTCK tarafından tekrar detaylı incelenecek’

Oran, Türkiye’nin Sputnik V’in Faz 3 çalışmalarına dahil olmadığını ancak aşının 44 bin kişilik Faz 3 çalışmasına Rusya, Brezilya, Endonezya gibi ülkelerin katıldığını belirtti:

“ZATEN RUSYA’DA DA 1 MİLYON 500 BİNDEN FAZLA İNSAN AŞILANDI. BURADA FAZ 3 ÇALIŞMASINA BELKİ DE İHTİYAÇ KALMADI AMA SAĞLIK OTORİTELERİMİZ NASIL UYGUN GÖRÜRSE BİZ ONA GÖRE HAREKET EDECEĞİZ. BU AŞIYLA İLGİLİ ÖN İNCELEMELER YAPILDI AMA TEKRAR DETAYLI İNCELEMELER DE YAPILACAK. NETİCEDE BU AŞI TÜRKİYE’DE ACİL KULLANIM İZNİ ALACAK. AYNI ZAMANDA RUHSATINI DA ALACAK, ONDAN SONRA İNSANLARA UYGULANACAK. RUSYA’DA DA ÜRETİLSE, BURADA DA ÜRETİLSE SAĞLIK BAKANLIĞI TİTCK ONAYI OLMADIKÇA BU AŞININ İNSANLARA UYGULANMASINI NE BİZ İSTEYEBİLİRİZ NE DE BAKANLIK BUNU UYGUN GÖRÜR. MUTLAKA RUHSAT ALMAK ZORUNDA.”

‘Türkiye’de aşı üretimi yapabilecek GMP onaylı 4 tesis var’

Türkiye’de, aşı üretimi için gerekli olan ve uluslararası geçerliliği bulunan iyi üretim sertifikasyonu ‘GMP (Good Manufacturing Practices’ onayına sahip çeşitli firmalar olduğunun altını çizen Öztürk Oran, sözlerini şöyle noktaladı:

“GEREK TESİSİNİN GMP’Sİ GEREKSE AŞI ÜRETİMİ İÇİN GMP ALMIŞ OLAN, HATTA (ENDÜSTRİYEL DÜZEYDE ÜRETİM İÇİN GEREKLİ OLAN) BİYOREAKTÖRLERİ OLAN FİRMALAR DA VAR. DOLUM TESİSLERİ VAR, AŞI ÜRETİMİNDE ARTIK BİR PROBLEM OLMAZ TÜRKİYE’DE. BELKİ BİRAZ GECİKTİ, ZAMAN ALDI BU SÜREÇ AMA HERKES TEDBİRLERİNİ ALDI. HALİHAZIRDA 4 FİRMA AŞI ÜRETEBİLECEK GMP ONAYLI TESİSLERE SAHİP. NE KADAR AŞI ÜRETECEKSE, SİPARİŞLER ALINDIĞI ZAMAN, HEPSİ BUNA UYGUN KAPASİTEDE ÜRETİME BAŞLAYABİLİR. 3 VARDİYA ÇALIŞTIRIRSINIZ, ÜRETİM KAPASİTESİNİ ÜÇ KATINA ÇIKARIRSINIZ. TALEP VE İHTİYAÇ OLDUĞU SÜRECE PROBLEM OLMAZ. GEREKİRSE ÜRETİM YERLERİ BİRKAÇ VARDİYA ÇALIŞTIRILIR VE İSTENİLEN DOZU ÜRETİLEBİLİRLER. RUSYA’DAN TÜRKİYE’YE AŞININ TEKNOLOJİ TRANSFERİ YAPILACAK. ONDAN SONRA DA DENEME ÜRETİMLERİ BAŞLAYACAK. GEREKLİ İNCELEME VE ONAYLARDAN SONRA DA NORMAL ÜRETİME GEÇİLECEK. RUSLAR AŞININ TEKNOLOJİSİNİ SÖZLEŞMEMİZ GEREĞİ TÜRKİYE’YE VERECEKLERİNİ TAAHHÜT ETMİŞ OLDU. TÜRKİYE DE HANGİ TESİSTE OLACAKSA, RUS TEKNOLOJİSİ İLE ORADA ÜRETİLECEK. ŞU ANDA ÇİN AŞISI VATANDAŞLARIMIZA ÜCRETSİZ UYGULANIYOR. BU AŞIYLA İLGİLİ KARAR DA SAĞLIK BAKANLIĞIMIZ NASIL UYGUN GÖRECEKSE ONA GÖRE VERİLECEK. BU SÜREÇLERDEN GEÇMEK GERÇEKTEN ÇOK KOLAY DEĞİL. ZORLU BİR SÜREÇTEN GEÇTİK. SIK SIK RUSYA TARAFIYLA PANDEMİ DE OLDUĞU İÇİN ÇOK ZOR KOŞULLARDA BİR ARAYA GELEBİLDİK. DAHA ÇOK ZOOM TOPLANTILARIYLA GÖRÜŞEBİLDİK. 50’NİN ÜZERİNDE ZOOM TOPLANTISI YAPTIK. HER TOPLANTIYA KARŞI TARAFTAN ÜST DÜZEY 8-10 KİŞİ KATILDI. ONLAR DA TÜRKİYE’Yİ MERAK ETTİKLERİ İÇİN ÇOK İLGİ DUYUYORLAR, BİZ DE BU AŞIYI ÜLKEMİZE NASIL GETİREBİLİRİZ, DİYE GERÇEKTEN YOĞUN BİR ÇALIŞMAYLA BU AŞAMAYA GETİRDİK.”

İşbirliğini bakan Mevlüt Çavuşoğlu duyurmuştu

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu’nun (RDIF), Türkiye’yle yapılan anlaşma neticesinde üretim için teknoloji transferinin başladığını duyurmasıyla yeniden gündeme gelen Kovid aşısı Sputnik V’in, Rusya’nın yanı sıra Belarus, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Macaristan, Sırbistan, Bolivya, Cezayir, Filistin, Venezüella, Paraguay ve Türkmenistan’da da tescil edildiği bildirilmişti. Geçtiğimiz günlerde ise Rus basınında aşının AB’de tescil edilmesine yönelik Avrupa İlaç Ajansı EMA’ya başvurulduğu duyuruldu. Sputnik V, Rusya dışında ilk olarak Hindistan’da üretilmeye başlandı. Rusya, Hindistan’ın ardından Güney Kore, Çin, Brezilya, Belarus ve Kazakistan’la da üretim anlaşmasına varmıştı. Türkiye, aşının üretileceği yedinci ülke olacak. RDIF’e göre, bugüne kadar 50’den fazla ülke 1.2 milyar doz Sputnik V aşısı için talepte bulundu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile 29 Aralık 2020’de gerçekleştirilen ortak basın toplantısında, şunları kaydetti:

“Sayın Putin, Sputnik-V ile ilgili Cumhurbaşkanımıza telefonda bir teklifte bulununca, hemen Cumhurbaşkanımız Sağlık Bakanı’mıza talimat verdiler. Onun neticesinde kurumlarımız arasında mutabakat zaptı imzalandı. Bu iş birliğinin amacı sadece aşı tedariki değil, ortak aşı üretimidir.”

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da 19 Ocak’ta Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov ile görüşmüş ve ardından sosyal medya hesabında, “Kendileri ile Sputnik V aşısı başta olmak üzere sağlık alanındaki iş birliklerimizi değerlendirdik” şeklinde paylaşımda bulundu. tamamı için kaynağa bknz

görsel

Rus aşısıyla ilgili önemli açıklama: Milyonlarca doz üretilebiliriz