Merhaba Sevgili Dostlarım,
2023 yılının bu ilk günlerinde, tekrar iyi seneler ve her şeyin gönlünüzce olmasını diliyorum!
Sizlerinde çok iyi bildiği gibi; sürdürmekte olduğumuz ticari faaliyetlerden, eskiden olduğu gibi güzel kâr’lar sağlamak, gün geçtikçe zorlaşıyor. Sürekli olarak artan rekabetin yanı sıra, internet ile çoğalan seçenek zenginliği, yeni teknolojiler, yeni iş modelleri, yeni ürün veya hizmetlerin getirdiği karmaşıklık, artan maliyetler, işletmeleri negatif yönde etkiliyor.
Bu negatif etkileri, pozitife çevirmenin yolu da, “Pazarlama + Tanıtım ve Satış” tan geçiyor!
1973 yılından bu yana, 50 yıldır; reklamcılık/tanıtım sektöründe hizmet veren bir kişi olarak, bu yazı ile de, geleneksel reklam alternatiflerinin (Tabela + Açık Hava + Gazete/Dergi + Radyo + Televizyon) detaylarına girmeden, Z Kuşağı ile reklam dünyamıza dâhil olan, dijital reklam alternatiflerine (Sosyal Medya + İnternet + Arama Motorları) dikkatinizi çekmek istiyorum.
İster geleneksel – ister dijital reklam alternatifleri olsun, markanız için reklam yapmaya veya yaptırmaya karar verdiğinizde; Şirketiniz veya işletmeniz ile birlikte ürün veya hizmetlerinizin misyonunu, yani varoluş nedenini netleştirmek + Bu misyonunuzun özel tüketici tercihlerine yönelik hedefleri + Bu hedeflerle ilgili stratejik planlar + Rekabet şansı + Rakiplere göre tercih edilebilme özellikleri + Tüm mecralarda kullanılacak kurum kimliği (Renk, Logo, Yazı, Görsel!) konularıyla ilgili çalışmaları tamamlayıp, ürünlerinizi satış noktalarında hazır hale getirerek, “Soru” işaretlerini ortadan kaldırmak konusunda, aynı fikirde olduğumuzu zannediyorum!..
Eğer, hedef kitleniz Z ve Alfa Kuşağı ise; dijital reklamlardan kaçınmanız da, zaten söz konusu değil. U Dönüş (*) + X + Y Kuşakları; özellikle televizyon reklamlarındaki fazla frekans / tekrar dan da pek hoşlanmıyor. Ayrıca, akıllı telefonlarda arama veya herhangi bir işlem yaparken pat diye karşımıza çıkıp da, ekranı kitleyen türde olanlardan! Asla!.. Aklınızda olsun! J
Reklamverenler Derneği verilerine göre, ülkemizde 2021 yılı dijital reklam yatırımlarının 2020 yılına göre %100 e varan bir artışla 20 Milyar TL civarında bir kapasiteye ulaşması, çok önemli bir gelişme!.. (Sn. Ferzande Şeref + Mehmet Ali Erzincanlı + Ozan Cimilli’ye, çok teşekkürler!)
Geçtiğimiz günlerde konunun uzmanlarından Sn. Onur Demirel’in, Harvard Business Review de yayınlanan “Dijital Reklamcılığa Ayrılan Bütçe Artıyor” başlıklı yazısında da, belirttiği gibi;
“Günümüzde, dünya genelinde beş milyara yakın internet kullanıcısı bulunuyor. Diğer yandan daha homojen kitlelere, daha kabul edilebilir maliyetlerle, daha net mesajlar iletebilmek ve tüm bu faaliyetlerin sonuçlarını detaylı biçimde analiz edebilmek ise, reklam verenler için son derece kritik. Tüm bu gereksinimleri karşılayan ve her iki tarafı ortak bir zeminde buluşturan dijital pazarlama araçları da, elbette hak ettiği ilgiliyi fazlasıyla görüyor. Özellikle, Covid – 19 pandemi döneminin ivmelendirdiği olağanüstü dijitalleşme eğilimi, hiç şüphesiz iki taraf için de, önemli birer itici güç rolü üstlendi…
Gerek tüketiciler, gerekse de iletişim mecraları adım adım dijitalleşiyor. Hatta televizyon, radyo, yazılı basın, açık hava reklamcılığı gibi geleneksel iletişim mecraların dijitalleşme çabalarına birebir şahitlik eder vaziyetteyiz. Haliyle, ‘Dijitale uzak kalmak’ pek de iyi bir seçenek gibi durmuyor. Aksine, dijitali; yavaş yavaş kök salınması gereken bir alan olarak görebilmek ve olabildiğince erken zamanda, en doğru stratejilerle ilerlemeye çabalamak, uzun vadede en yüksek faydayı sağlayabilmek adına da, son derece yararlı olacaktır!..” Şeklindeki açıklamaları ile, konunun önemini göz ardı etmemek şart, demek istiyorum!
Neticede, konunun özünde…
Günümüz dijital dünyasında artık, ürün veya hizmet markanızın vitrinini oluşturmak için, her noktada çözüm sunan ve gerekiyorsa e-ticarete uyumlu mobile web sitesi yolculuğu sonrası;
1) Tüketici alışkanlıklarına göre web çerezlerinin yönetimi…
2) Hedef kitlelere yönelik veri bankasının oluşturulması…
3) Sosyal medya içerik tasarımı ve yayın akışı…
4) Doğru medya planlama ve satın alma…
5) 7/24 Çağrı/Çözüm merkezi hizmeti…
İle sektörünüze özel dijital medya pazarlamasını, marka olmak yolunda “Marka İçin DEĞER” ilkesiyle, bir proje yönetimi olarak görmek gerekiyor!
(Proje yönetimi konusunda özel bir dış destek ararsanız, sosyal sorumluluk projeleri de dâhil, 2007 ve 2010 yılları arasında yazdığım “Proje Yönetimi ve Sosyal Sorumluluk Projeleri” isimli https://www.scribd.com/document/372338247/Proje-Yonetimi-Sosyal-Sorumluluk-Projeleri-Afedersiniz-Bi-Sey-Sorabilir-Miyim-E-kitap-Ali-Riza-DEGER ilk e-kitabım, “Afedersiniz Bi’şey Sorabilir miyim?”i, istediğiniz zaman ücretsiz olarak indirebilirsiniz. Umarım beğenirsiniz!)
Dijital reklamlarda, bildiğiniz gibi; reklamlarınız tıklandığında belirgin bir para ödenmekte! Hazırlanan raporlara göre istatistikler takip ediliyor ve total rakam belirleniyor. Bu açıdan bakınca da, olay çok masum gibi görünüyor.
Ancak; bu noktada karşımıza çıkabilecek “Olmaması” gerekenler de, maalesef oluyor.
Uluslararası danışmanlık şirketi “PwC”; ABD’de geçen yıl yapılan dijital reklam harcamaları için, yalnızca %30’unun gerçek insanlara ulaştığını açıklıyor. Bu da bizlere, özellikle olmaması gerekenlerin, önemini yansıtıyor.
Reklam dünyasının duayenlerinden, Sayın Temel Aksoy’un www.temelaksoy.com daki ‘Dijital Reklam Sahtekârlığı’ ve ‘Dijital Reklam Dolandırıcılığı’ başlıklı makalelerinde de, belirttiği gibi;
“Televizyona bir reklam verirseniz, akşama televizyonun karşısına geçip kendi reklamınızı izlersiniz. Ama dijital reklam verdiğinizde, sizin reklamınızı binlerce siteye dağıtan ve reklam programatiği kullanan, aracı Şirket’in; işini ahlaka uygun yapıp – yapmadığını bilemezsiniz.
Çünkü binlerce siteyi teker teker ziyaret edip, verdiğiniz reklamın nerede nasıl yayınlandığını görme imkânınız yoktur. Mecburen bu reklamları, sizin adınıza yayınlayacağını vaat eden reklam programatiği şirketlerinin sunduğu raporları incelersiniz. Tahmin edeceğiniz gibi bu raporlar, tam da sizin beklentilerinize uygun olarak hazırlanır. Her şey güllük gülistanlıktır!
Dijital reklam sahtekârlığı, o kadar karmaşık bir konu ki, iyi eğitimli ve deneyimli şirket yöneticileri bile, işin perde arkasında neler olduğunu anlayamıyor. Çoğu yönetici ise bu konunun farkında bile değil. Farkında olanlar ise ne yapacaklarını bilmiyorlar.
Dijital reklamlar iş hayatımızın ayrılmaz bir parçası ve bu mecraları kullanmaya mecburuz. Fakat bu alanda sahtekârlık inanılmaz bir büyüklükte. Bu nedenle hepimizin dijital reklam sahtekârlığına duyarlı olması ve bu konuda birbirini eğiterek önlem alması gerekiyor. Aksi takdirde, markalar; değerli kaynaklarını sahtekârlara kaptırmaya devam edecek!”
“Online reklamcılıkta; çoğunlukla reklam yeri değil, reklamı izleyecek insan türü ve sayısı satın alınır. Bu insanlara ulaşmak için de, adına Adtech denen yazılımlar kullanılır.
Adtech şirketleri; bizi izleyerek kiminle konuştuğumuzu, ne söylediğimizi, nereye gittiğimizi ve ne yaptığımızı bilirler. Dostlarımızın kim olduğunu, banka hesaplarımızı nasıl ve ne şekilde kullandığımızı, cinsel tercihlerimizin ne olduğunu, siyasi eğilimlerimizin ne olduğunu ve her an nerede olduğumuzu takip ederler.
Online reklam satın alan bir marka, tüketicilere en düşük maliyetle ulaşmayı satın aldığı için, reklamının nerede yayınlandığını pek bilemeyebilir. Bildiği tek şey, reklamlarının kaç kişiye ve kaç kere gösterildiğidir. Bu satın alma yönteminde de, çok önemli sorunlar vardır!
Birincisi, reklamın gösterildiği web sitelerinin hangileri olduğunu marka sahibi bilmez. ‘Dijital Reklam Sahtekârlığı’ yazımda anlattığım gibi, saygın markaların reklamları, hiç adını bile duymadıkları sitelerde yayınlanabilir.
İkincisi, bir reklamın ‘internette görülmesi’ ile ‘televizyonda görülmesi’ farklıdır. Sizin girdiğiniz internet sitelerinde, en alta veya kenarda bir piksel’e – bir piksel gibi görünmez bir boyutta, bir reklamınız yayınlanabilir.
Üçüncüsü ve en tehlikelisi, reklamın yayınlandığı internet siteleri veya sosyal medya mecralarına, insan yerine robotlar girip, o reklamı görürler ve bu görüntülenmeler de sanki reklamlarınızı, insanlar izlemişler gibi raporlanabilir!”
İşini doğru yapan meslektaşları tenzih ederek / İsteyerek veya istemeyerek / Bilerek veya bilmeyerek / İçinde bulunduğumuz dijital dünyada, birçok belirli belirsiz konuya tesadüfen ulaşma şansı her zaman mümkün olduğundan, önemli olan, bu verileri doğru raporlamak!..
YouTube + Arama motorları (Google, Yahoo, Yandex, Yaani) reklamları hariç dijital reklamlar konusunda, hedeflerinize ulaşmanız dileğiyle! (Sn. Saim + Semra + Tuğrul + Sennur Akın’a da teşekkürler!) Daha mutlu bir gelecek için, sizin ve reklamlarınızın yolu her zaman açık olsun!..
(*) U Dönüş Kuşağı: 1950 li yıllarda doğan “Çevir Kazı Yanmasın” kuşağı! J ARD
Sevgi ve saygılarımla
ALİ RIZA DEĞER
