Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Sağlık Bakanlığının 2021 yılı bütçesi sunumunu yaptı ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Sunumda Sağlık Bakan Yardımcıları ve üst düzey bürokratlar da hazır bulundu.
Bakan Koca, Sağlık Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2021 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki sunumunda, öncelikle gündemin tüm dünyayı etkileyen pandemi olduğunu vurguladı.
Türkiye’deki sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde üniversiteler ve özel yatırımcıların rol almakla birlikte hizmetin büyük bir kısmının bakanlık teşkilatınca yürütüldüğünü anlatan Koca, 934’ü hastane, 8 bini aile sağlığı merkezi olmak üzere 14 bini aşkın sağlık kuruluşuyla hizmet verildiğini bildirdi.
“Temel sağlık göstergelerinde önemli ilerlemeler kaydedildi”
Sağlık Bakanı Koca, sağlıklı hayat tarzının benimsendiği, herkesin sağlık hakkının korunduğu, ihtiyaç halindeki herkesin vaktinde ve kaliteli sağlık hizmetine kolayca erişebildiği bir Türkiye’ye sahip olmayı hedeflediklerini ifade etti.
Koca, sağlıkta gelişmişlik endekslerinden olan anne ölüm oranının yüz bin canlı doğumda 64’ten 13,1’e, bebek ölüm hızının ise 31,5’ten 6,7’ye düştüğünü bildirdi.
Türkiye’nin sağlıkta hızlı bir memnuniyet artışı yakaladığını belirten Koca, bunu kalıcı kılmak için sürekli takip ettiklerini bildirdi.
“7 bin çocuğumuzu, gelişebilecek hastalıklardan koruyoruz”
“Bakanlık olarak bir yandan güvenli doğumu ön planda tutarken diğer yandan da hastanelerimizde doğumu teşvik ediyoruz” diyen Koca, “Bebeklerimizin hayata en sağlıklı şekilde başlayabilmeleri için erken tanının kritik önem taşıdığı taramaları yürütüyoruz. Ücretsiz demir ve ücretsiz D vitamini desteğini sürdürüyoruz. Bu sayede yaklaşık 7 bin çocuğumuzu, gelişebilecek hastalıklardan koruyoruz” ifadelerini kullandı.
Gebelik, doğum ve lohusalık süreçlerinde doğum ünitelerinin sunduğu sağlık hizmetlerini her açıdan geliştirmek ve normal doğumu desteklemek amacıyla anne dostu hastane sayısını her yıl artırdıklarını vurgulayan Koca, gebelerin, güvenli merkezlerde konaklamalarını ve doğumu hastanede yapmalarını sağlayan misafir anne uygulamasında yatak sayısının bin 698’den, bin 740’a çıkarıldığı bilgisini verdi.
Bakan Fahrettin Koca, yıllık 1 milyon 200 bin civarında çocuğun doğduğunu ve nüfus büyüklüğüne göre aşılama başarısı en yüksek olan ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“24 binden fazla birimde aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı ile ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşlarımızın sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet vermekteyiz. Sağlıklı hayat merkezi sayımızı 2020 Ekim itibarıyla 207’ye çıkardık.”
“Yüzde 34 obezite sıklığı bulunuyor”
Toplum sağlığını tehdit eden en önemli sağlık risklerinden biri olan obeziteyle mücadeleyi sürdürdüklerini söyleyen Koca, “Yüzde 34 gibi yüksek bir obezite sıklığı bulunuyor. Obezite merkezlerimizin sayısını 2021’de 140’a çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.
“1 milyon 172 bin vatandaş ücretsiz ilaç imkanından yararlandı”
Tütünle kararlı mücadele politikalarında iniş trendinin yakalanmasına rağmen istenen düzeye gelinemediğine dikkat çeken Koca, “Bugün itibarıyla faaliyet gösteren sigara bırakma polikliniği sayısı 721’e ulaştı. Ücretsiz ilaç imkanımızdan ise şimdiye kadar 1 milyon 172 bin vatandaşımız faydalandı. ALO 191 Uyuşturucu İle Mücadele Danışma ve Destek Hattımızla bugüne kadar 275 bin kişiye hizmet verdik. Bu süreçte tedavi merkezlerinin sayı ve kapasitesini artırdık. 2014 yılında 21 ilde 30 adet tedavi merkezimiz varken, bu sayıyı 76 ilimizde 129 merkeze çıkardık” şeklinde konuştu.
Kanserde erken tanının kıymetinin bilinciyle kanser tarama hizmetlerini yürüttüklerini anlatan Koca, “2020 yılının ilk 9 ayında yaklaşık 3 milyon vatandaşımız tarama hizmetlerinden yararlanmıştır. 658 mobil sağlık ekibiyle belde, köy, mezra ve uzak mahallelerde yaşayanların koruyucu sağlık hizmetlerine erişilebilirliğini kolaylaştırıyoruz” dedi.
Türkiye’nin sığınma durumunda kalan geçici koruma altındaki misafirlere 29 ilde, 175 Göçmen Sağlığı Merkezinde, 791 sağlık ekibi ile hizmet verildiğini anımsatan Koca, “İhtiyaçlar çerçevesinde insani sorumluluğumuzu yerine getirmeye devam edeceğiz” bilgisini verdi.
Koca, 2021 yılı merkezi yönetim bütçesinde koruyucu sağlık hizmetleri için ayırılan kaynağın 2020 yılına göre yüzde 24,1 artırarak 19 milyar TL’ye çıkarıldığını bildirdi.
“Ambulans sayımızı gelecek yıl 6 bin 340’a çıkarmayı hedefliyoruz”
Sağlık Bakanlığının ekip ve ekipman olarak afet ve acil durumlara hazır ve dünya standartlarında hizmet sunduğunu hatırlatan Koca, “Ülkemizin tamamını kapsayan Acil Sağlık Hizmetleri organizasyonu kurduk. 2020 yılı içerisinde 5,5 milyona yakın vatandaşımıza ambulanslarımızla müdahale ederek sağlık tesislerimize naklini gerçekleştirdik. 5 bin 930 olan ambulans sayımızı 2021 yılında 6 bin 340’a çıkarmayı hedefliyoruz. 2020 yılı içinde 17 helikopter ambulans ve 3 uçak ambulans ile hizmet vermekteyiz. 2008 yılından 2020 yılı Ekim ayına kadar hava ambulansları ile yaklaşık 49 bin vakanın naklini gerçekleştirdik. Çeşitli bölgelerde hizmet veren 6 deniz bot ambulansımız ile yaklaşık 23 bin vakanın naklini gerçekleştirdik” ifadelerini kullandı.
“Aile hekimliği uygulamasını güçlendireceğiz”
Sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılmasının kişi başı hekime müracaat sayısını 3 kata yakın artırdığına dikkati çeken Koca, “Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonraki süreçte de hedefimiz aile hekimliği uygulamasını güçlendirerek, ikinci ve üçüncü basamağa gereksiz başvuru sayısını azaltmaktır” dedi.
Koca, son 10 yılda Türkiye’nin sağlık turizminde dünyanın en önde gelen ülkelerinden biri olduğunu dile getirerek, sözlerine şöyle devam etti:
“Sağlık turizmi konusunda yetkilendirilen sağlık tesisi sayısı 957’ye, aracı kuruluş sayısı 126’ya ulaşmış olup sağlık turizmi alanında tesislerimizi ve aracı kuruluşları yetkilendirmeye devam ediyoruz. 6 dilde 7/24 hizmet veren Uluslararası Hasta Destek Birimi Tercümanlık ve Çağrı Merkezimiz (UHDB) ile yabancı hastalarımıza hizmet veriyor.”
“ABD’den sonra dünyada en fazla dijital hastaneye sahip ülke olduk”
Bakan Koca, güvenli veri akışında ve hasta güvenliğinde en güçlü aracın dijitalleşme olduğuna dikkati çekerek “Dijitalleşme konusunda HIMSS kriterlerine göre ‘seviye 6’ hastane sayımız 177’ye, en üst seviye olan ‘seviye 7’ hastane sayımız ise 3’e ulaşmıştır. ABD’den sonra dünyada en fazla dijital hastaneye sahip ülke olduk” dedi.
“81 proje başvurusu alınmış, 42 proje desteklenmiştir”
Koca, sağlık bilimi ve teknolojileri alanında yerlileşme-millileşme kapsamında 7 farklı alanda proje çağrılarına çıkıldığını anlatarak, şunları söyledi:
“Bu çağrılar ile stratejik önemi haiz aşı ile ilaç, tıbbi cihaz ve tanı kitleri geliştirilerek üretimi hedeflenmektedir. Çağrılar kapsamında 81 proje başvurusu alınmış, 42 proje desteklenmiştir. Ülkemizin ilk ulusal biyobankası ve omik merkezi, Aziz Sancar Araştırma Merkezi bünyesinde kurulmaktadır.”
“Ülkemizde ruhsatlı, satışı bulunan ilaç̧ tüketim miktarı 2,4 milyar kutuya ulaştı”
“2019 yılında ülkemizde ruhsatlı, satışı bulunan ilaç̧ tüketim miktarı 2,4 milyar kutuya ulaştı” diyen Koca, Geçtiğimiz yılda tüketilen her 100 kutunun 88’i ülkemizde üretilmiştir. Sene sonunda bu rakamın daha da artacağı öngörülmektedir. Akılcı ilaç̧ kullanımı konusunda son yıllarda yürüttüğümüz etkili saha çalışmaları ile antibiyotik bulunan reçete yüzdesini yüzde 35’ten yüzde 24’e indirdik” dedi.
“Sağlık çalışanlarının sayısı 1 milyon 100 bini aşmış durumdadır”
Sınırlı insan kaynağıyla, gelişmiş ülkelerdeki standartlarda sağlık hizmeti veren bir ülke olarak kaynakların iyi bir şekilde yönetilmesinin büyük önem arz ettiğini vurgulayan Koca, “Sağlık çalışanlarının sayısı, 720 bini Bakanlığımız bünyesinde olmak üzere 1 milyon 100 bini aşmış durumdadır. 15 Nisan 2020 tarihinde TBMM’de tüm partilerin mutabakatıyla kabul edilen kanuni düzenlemeyle, sağlıkta şiddetle mücadelenin etkinliği artırılmıştır. Bu vesileyle emeği geçen tüm vekillerimize teşekkürlerimi sunuyorum. Şiddetle mücadelemize çok yönlü olarak devam etme kararlılığındayız” dedi.
“Türkiye sağlık sistemi birçok ülkenin aksine pandemiyi sürpriz olarak karşılamamıştır”
2019 yılının Aralık ayından itibaren dünyayı etkisi altına alan pandemiyle mücadele edildiğini vurgulayan Koca, “Türkiye sağlık sistemi birçok ülkenin aksine pandemiyi sürpriz olarak karşılamamıştır. Daha önceki çalışmaların neticesi olarak 2019 yılı içinde de ‘Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı’nı hazırlanarak yayımlanmıştır” ifadelerini kullandı.
Koca, ayrıca insani yardım kapsamında 159 ülkeye, koruyucu malzeme yardımı ve ihracı yapıldığını aktararak “Tespit edilen vakaların temaslılarının da bulunarak izolasyona alınmasını sağlamak üzere yaygın bir temaslı taraması (filyasyon) yapılmıştır. Aile hekimleri ve çağrı merkezlerimiz vasıtasıyla izolasyondaki kişilerin düzenli takibi sağlanmıştır” diye konuştu.
