Anayasa Mahkemesinden sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de sağlıkta reklamın yasaklanmasını hukuka uygun buldu
Katıldığı bir programda, uyguladığı tedaviler hakkında bilgilendirme adı altında, haksız rekabete neden olacak şekilde talep yaratma amaçlı, reklam mahiyetinde beyanlarda bulunan Dişhekimi hakkında İstanbul Dişhekimleri Odası Disiplin Kurulu tarafından para cezası verildi. Bu ceza TDB Yüksek Disiplin Kurulu tarafından da onaylandı. Disiplin cezasının iptali istemiyle açılan dava reddedildi.
Dişhekimi, ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu.
AİHM, başvurana verilen para cezasının, halk sağlığı gibi önemli bir alanda bir diş hekiminin mesleki etiğine aykırı olduğu düşünülen bir davranış için verildiği dikkate alındığında, ifade özgürlüğü hakkının kullanılmasına orantısız bir müdahale olarak kabul edilemeyeceğine karar verdi. (AİHM 3636/17)
Daha önce de benzer bir olayda bir başka Dişhekimi, aynı içerikli reklamını ifade özgürlüğünün ihlali iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde bireysel başvuruya konu etmişti.
Anayasa Mahkemesi 20.04.2016 tarihli kararıyla “bazı serbest meslekler açısından reklam meselesinde yaklaşımın katı prensipler çerçevesinde sınırlandırılması tek başına ifade özgürlüğünün ihlali olarak kabul edilmemelidir. Özellikle birey ve toplum sağlığı ile doğrudan ilişkili bir durumda haksız rekabet riskinin oluşturacağı sakınca ile ifade özgürlüğü arasındaki dengenin kamu sağlığı ve kamu düzeni lehine bozulması yönündeki düzenlemeler demokratik toplum düzeninde makul olarak değerlendirilebilir” gerekçesiyle reklamın ifade özgürlüğü adı altında meşrulaştırılamayacağını gösterdi. (AYM kararı 2013/316)
Reklam yasağına aykırı davranış nedeniyle verilen disiplin cezasının çalışma hakkının ihlaline neden olduğu iddiasıyla yapılan bir başka bireysel başvuru da Anayasa Mahkemesi tarafından açıkça dayanaktan yoksun görüldü. (AYM kararı 2015/7206)
Ülkemizdeki kural ve ilkeler uyarınca sağlık hizmetlerine ilişkin olarak; her türlü mecrada, açık ya da örtülü reklam yapılması, talep yaratmaya yönelik tutum ve davranışlarda bulunulması yasaklanmıştır. Meslektaşlarımızın büyük çoğunlukla uyduğu bu kurallar, mesleki etik değerler arasındadır. Meslek örgütü olarak, halkın ve meslektaşlarımızın hakkını korumak için etik değerleri ihlal eden bütün eylemlerin karşısında kararlılıkla durduğumuzu hatırlatmak isteriz.
Türk Dişhekimleri Birliği
Linkler
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 3636/17 Kararı
https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2013/316
https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2015/7206
