ABD’den Türkiye’ye dönerek kendi biyoteknoloji firması Portmera’yı kuran analitik kimyager Dr. Derya Cebeci, sahte ilaçları kimyasal işlem kullanmadan saniyeler içinde tespit edebilen analiz teknolojisi geliştirdi.
Dünyanın bulut tabanlı ilk sahte ilaç denetleme sistemi olan teknoloji, laboratuvar ortamı ve uzman personel ihtiyacı olmadan, yakın kızıl ötesi ışık (NIR) ile sahada analiz yapabiliyor. Her yıl 1 milyondan fazla insanın sahte ilaçlar nedeniyle öldüğüne dikkat çeken Cebeci, “Şu an dünyada en çok sahteciliği yapılan ilaçlardan biri Kovid-19 tedavisinde kullanılan sıtma ilacı hidroksiklorokin. Sistemimiz, ışığın madde ile etkileşimi ilkesinden faydalanarak, ilacın kimyasal parmak izini (spektrum) ölçüyor, bu spektrumlar geliştirilen sinyal işleme algoritmaları ile işlenerek ilacın sahte olup olmadığını tespit ediyor” dedi.
Dünya Sağlık Örgütü, sahte ilaçların, tüm dünyadaki toplam ilaçların yüzde 10-15’ini oluşturduğunu belirtiyor. Geliştirilen sistem ise şu an 500’den fazla ilacı tanıyor. Sisteme yapay zekayla her geçen gün yeni ilaçlar tanıtılmaya ve veri tabanı genişletilmeye çalışılıyor.
