Ülkemizde her yeni yılda 500 kişiye akciğer zarı kanseri tanısı konuluyor. Bilinçsizlik ve bazı sektörlerde kullanılan hammaddeler bu sayının giderek artmasına yol açıyor. Avrasya Hastanesi Radyasyon Onkoloji Uzmanı Dr. Züleyha Kadehçi, mezotelyoma kanserini anlatıyor.
Mezotelyoma ülkemizde oldukça yaygın…
Ülkemizde oldukça yaygın olarak görülen bir hastalık olan mezotelyoma, akciğer zarında meydana gelen kötü huylu tümörlerdir. Mezotelyomanın ortaya çıkmasındaki en büyük etken, asbest ve erionit maddesinin solunum yoluyla vücuda alınmasıdır.
Asbest doğal bir fibröz silikatter yeryüzündeki birçok yerde toprak örtüsünde bulunur. Daha çok Anadolu’da evleri badana yapmak için, çeşitli iş kollarında veya bebeklerde pudra olarak kullanılır. Bilinçsizce kullanılan bu maddeler, özellikle bebeklerde çok ciddi solunum sorunlarını beraberinde getirirken, yetişkinlerde ise mezotelyoma kanserinin oluşmasına neden olur. Özellikle de sanayi sektöründe çok kullanılan asbestinin kullanımının yasaklanmasıyla buna bağlı ölümlerde ciddi bir azalmaya meydana gelmiştir. Bu maddelerin yanı sıra genetik miras da bu hastalığın kişide ortaya çıkmasına yol açabilir. Erionite asloest gibi fibröz silikatter çevrede doğal olarak bulunur.
Hangi belirtiler ile ortaya çıkıyor?
Akciğer boşluğunda sıvı birikmesiyle başlayan bu hastalığın en tipik belirtisi, sıvının yarattığı baskı sebebiyle ortaya çıkan nefes alma darlığıdır. Bunun yanı sıra;
- Anemi,
- Öksürük,
- Yorgunluk,
- Kanlı balgam,
- Göğüste ağrı,
- Göğüs bölgesinde ortaya çıkan yumrular,
- Yutkunma zorluğu,
- Kilo kaybı,
- İştahsızlık gibi belirtileri de vardır.
Hastalığın 2 farklı çeşidi var…
Akciğer zarı ve akciğerin çevresindeki tabakayı etkileyen mezotelyama türüne, plevral denir. En yaygın görülen çeşididir. Peritoneal mezotelyama ise periton zarının etkilenmesi sonucu ortaya çıkar. En nadir görülen çeşidi ise kalbin koruyucu tabakasını etkileyen perikardiyal mezotelyamadır.
Orta yaş grubu risk altında
Hastalığın ortaya çıkmasındaki en önemli etken, asbest lifine maruz kalmaktır. Ancak maruz kalır kalmaz bu hastalık ortaya çıkmaz, genel olarak 30 – 50 yıl sonra etkiler kansere dönüşür. Eğer mesleki maruziyet söz konusu o iş ile uzun süre uğraşılması gerekir. Bu noktada mezortelyoma daha çok 50 yaşından sonra görülüyor.
Mezotelyoma nasıl teşhis edilir?
Hastanın öncelikle akciğer filmi ve tomografisi çekilir. Eğer hastanın akciğer zarında kalınlaşma ve sıvı tespit edilirse kesin teşhis için başka tetkitlere başvurulur. Bunun için en sık kullanılan yöntem biyopsidir. Öncelikle sıvıdan örnekler alınır ve patolojiye gönderilir. Eğer kesin sonuç çıkmazsa zar için de biyopsi yapılır. Bunun yanı sıra PET testleri de uygulanabilir.
Hastalığın evresi tedavide belirleyici rol oynuyor
Mezotelyama kanserinde tedavinin seyrini hastanın ve hastalığın özellikleri belirler. Cerrahi yöntem, kemoterapi ve radyoterapi olarak 3 farklı tedavi yaklaşımı kullanılır. Eğer hastalığın ilk evrelerindeyse hastaya cerrahi işlem uygulanabilir. Diğer evrelerde cerrahi yöntemlere başvurma şansı yoktur.
Çok sinsi ilerleyen ve uzun yıllar belirti göstermeyen bir hastalık olan mezotelyama, genel olarak ileri aşamalarda teşhis edilir. Bu noktada kanser hücrelerini yok etmek için kemoterapi veya radyoterapi kullanılır.
