Şiddetli COVID-19 Vakalarında Ortaya Çıkan Bağışıklık Tepkisi

Science Immunology‘de yayımlanan ve İsveç’te bulunan Karolinska Institutet araştırmacılarının gerçekleştirdiği yeni bir çalışma ile doğal katil hücrelerin (İng. natural killer) (NK) veya K hücrelerinin, SARS-CoV-2 enfeksiyonunu takiben erken fazlarda çok güçlü biçimde aktive oldukları keşfedildi. Bununla birlikte orta ve şiddetli COVID-19 vakalarında bu reaksiyonun farklı seviyelerde olduğu da kaydedildi.

Semptomlarla ilgili olarak her geçen gün yeni vakalardan öğrenilen yeni bilgiler havuza eklenirken, aşı ve ilaçlara dair her geçen gün doğru veya yanlış olmasından bağımsız olarak kafa karıştırıcı birçok bilgi hızla yayılırken genel geçer ve bilimsel olarak daha geçerli net bilgileri edinmek de zorlaşıyor. O nedenle İsveç’te gerçekleştirilen bu çalışma ve dünyadaki benzerleri hastalığa dair kavrayışımızı daha çok derinleştirerek bizleri iyi bir sonuca daha hızlı yaklaştırıyor.

Mevcut çalışma ile ilgili olarak doktorlar, neden bazı hastalarda hiperinflamasyon geliştiğini daha iyi anladığımızı belirtiyor. SARS-CoV-2 diğer birçok hastalık gibi hafif, orta ve şiddetli seviyede kendini gösterirken, COVID-19 vakalarının şiddetli olanlarının kısmen doğal bağışıklığın yanlış yönlü tepkiler geliştirmesinden de kaynaklanıyor olabileceği biliniyordu. Buna karşılık, erken safhalardaki bağışıklık tepkilerinin birçok açıdan bilinmeyen yönleri varlığını koruyordu.

Karolinska Institutet araştırmacıları üniversiteye bağlı hastane ile birlikte yürütülen çalışmada viral enfeksiyonlara karşı aktive edilen, K hücreleri olarak bilinen bir lemfosit bağışıklık hücresi tipinin yani doğal katil hücrelerin hastalığa ilk safhalarda nasıl tepki verdiğini inceledi. Çalışmada 17’si şiddetli 10’u orta seviye olmak üzere 27 COVID-19 mağdurunun kan değerlerini inceleme altına aldı. Kontrol grubunda ise 17 sağlıklı bireyin kan örnekleri incelendi. Sonuçlar kandaki K hücrelerinin enfeksiyonu takiben çok kısa bir süre içinde aktive edildiğini gösterdi. Araştırmaya liderlik eden Niklas Björkström, şiddetli ve orta seviye hastalarda bu tepkinin seviyesinin farklı olduğunu belirtti.

Bunun temel sebeplerinden birisinin orta seviyede hastalık geliştiren bireylerdeki doğal katil hücreleri tepkisinin nizami şekilde diğer viral enfeksiyonlardakine benzer bir biçimde ortaya çıkması ve buna karşılık şiddetli COVID-19 hastalarında farklı bir doğal katil hücreleri kompozisyonu olma ihtimali görülüyor.

Yapılan analizler şiddetli COVID-19 hastalarının genel olarak perforin, NKG2C ve Ksp37 gen ekspresyonu yani üretilmesi seviyesinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu da adaptif K hücresi varlığının çok daha yüksek olduğu anlamını taşıyor. Adaptif K hücreleri ise, orta seviyede gelişen bağışıklık tepkilerini üreten nizami K hücrelerinden daha fazla hedef hücre öldürme yeteneğine sahip oluyor.

Araştırmacılar bu bilgiler ışığında şimdi de, NK hücrelerinin bu güçlü tepkisinin şiddetli COVID-19 hastalarının hastlıklarının şiddetinin görülmesinde ne derece etkili olduğunu anlamaya çalışıyor. Buna karşılık fayda-zarar ekseninde bu tepkilerin düzenlenmesi üzerine çalışıp, bazı hastalarda farklı organlarda kalıcı hasarlar bırakan şiddetli vakaların gerekirse bağışıklık hücrelerinin düzenlenmesi ile önüne geçilmesi planlanıyor.