Sondan söyleyeceğimi baştan söyleyim; bence bu akşamdan başlayan ve hafta sonunu kapsayan iki günlük bir sokağa çıkma yasağı ilan etmeliyiz, o iki günde bir durum değerlendirmesi yapıp, bundan sonra nasıl ilerleyeceğimize karar vermeliyiz. Neden mi;
Bir önceki koronavirüse karşı alınacak tedbirlerle ilgili olarak, “kendi kendinize sokağa çıkma yasağı ilan edin” başlıklı yazımızın üzerinden on gün geçti. Tüm ülkenin sokağa çıkma yasağına tabi tutulmasının mümkün olmadığı tespitinden hareketle bunu söylemiştik. Sağlıkçısı, güvenlikçisi, fırını, üreticisi, nakliyecisi, tedarikçisi derken hatırı sayılır bir kesimin evde kalamayacağı tespitinden hareket etmiştik. Biraz da insanlarımızın virüsün bize geç gelmesinden hareketle Çin, İran, İtalya ve İspanya’dan ders alacağını, kendini ev hapsine tabi tutacağını sanmıştık. Ama gördük ki öyle olmadı. Sokağa çıkması yasak olan 65 yaş üstü yaşlıların bile, alınan önlemler ve gelen tehlike umurlarında değil. O halde gereğini yapmak ve sokağa çıkma yasağına geçmek lazım.
Sokağa çıkma yasağı denince aklıma en son yaşadığımız ve çoktan tarih olan 12 Eylül geliyor. Aniden bir darbe olmuş ve hazırlıksız yakalanmıştık. Halbuki şimdilerde sokağa çıkma yasağı ilan edilebileceğinden hareketle, ilan edilmesi ile birlikte ne yaparız diye tedbirler az çok alınmış durumda. Kendi adıma, sokağa çıkma yasağına karşı herhangi bir stok girişiminde bulunmadığımız halde evimizde tarhana, bulgur, nohut vb gıda ve bakliyatın varlığını tespit ettik. Demem o ki toplum böylesi bir yasak beklentisi içinde.
Sokağa çıkma yasağının çeşitli alternatifleri olabilir diye düşünüyorum. Örneğin 65 yaş üstü için uygulanan yasak, hemen 50 yaş üstüne ve 18 yaş altı içinde uygulanabilir. 50 yaş üstünde çalışanların az olacağı, 18 yaş altıdakilerin ise öğrenci olmakla ve okulların kapalı olmasından hareketle zaten evde olmaları gerekiyor.
Bu yaşlardaki yasağı uygulayabilmek için bile öncelikle sert bir yasak, yani yediden yetmişe uygulayıp, arkasından peyderpey serbest bırakmak bir yol olabilir. Bugün Cuma olmasından hareketle derhal iki günlük bir sokağa çıkma yasağı ilan edilse, hem durumun ciddiyeti kitlelere kestirmeden anlatılmış olur, hem de iki gün düşünür, pazartesinden itibaren hangi kesimlere izin verilecek, hangi kesimler için uzatılacak bi düşünme fırsatı olur.
Sokağa çıkma yasağı tedbirini erken alıp sonrasında yavaş yavaş gevşetmez isek, geç tedbir alıp çok katı bir şekilde ve uzun süre uygulamak zorunda kalabiliriz…
Prof Dr Bület Topuz
