Solak olmak genelde dezavantaj olarak görünse de yeni yapılan bilimsel bir araştırmaya göre solakların beyni, sağlakların beynine göre çok daha yaratıcı olarak çalışıyor.
Yeni araştırmaya göre solak insanlar daha yaratıcı kabiliyetler sergileyebilir. Özellikle solak insanlar, sağlaklara göre daha az beyin laterizasyonu(beynin bir bölümünde konumlanma) gösteriyor, diyor Drexel Üniversitesi’nden Nöropsikoloji Prof. Eric Zillmer. Dünya nüfusunun sadece % 10 civarının solak olduğu düşünüldüğünde ortaya ilginç sonuçlar çıkıyor.
Beyin laterizasyonu fikrine göre, insan beyni sol ve sağ yarım küreler olarak ikiye bölünüyor. Her bir yarımkürenin farklı fonksiyonlara sahip olduğu düşünülüyor. Mesela beynin solu konuşma, yazma, aritmetik, dil ve kavrama fonksiyonlarıyla ilişkilendirilirken, beynin sağı yaratıcılık, müziksel yetenekler ve sanatsal ifade gibi fonksiyonlarla ilişkilendiriliyor. Örneğin, bir araştırmacı sizle konuşma başlatsa ve bunu fMRI(f-emar) ile izlese beynin dil ile ilgili olan sol yarımküresi, sağ yarım küreye göre daha fazla aydınlanır.
Çoğu araştırmacı sağ elini kullananlar için benzer bulgular gözledi, yani dil yeteneği içeren görevler için, beynin sol tarafı sağ yarısından daha aktiftir Fakat bilim insanları solaklara geldiğinde bulgular farklı bir yöne kaydı. Solak insanlar dil görevlerinde, beynin sağ yarımküresinde daha fazla aktivite sergiliyor. Çünkü solaklar beynin sol yarımküresinde daha az beyin laterizasyonu gösteriyor, diyor Zillmer. Ayrıca sadece dil yeteneğinde değil birçok farklı kabiliyette solak ve sağlakların beyinlerin değişiyor.
El seçimi ve yüz algılama üzerine 2010’da yapılan bir araştırmada, solakların yüzlere bakarken beynin hem sol hem de sağ bölgelerini kullandıklarını buldu. Ancak çalışmadaki sağ elini kullananlar için, yüzleri tanıma büyük ölçüde beynin sağ tarafında lokalize oldu. Peki yaratıcılık açısından solaklık nasıl ? Zillmer, beynin lateralizasyonundaki bu farklılıkların, solakların daha norm dışı düşündüğünü bunun da daha fazla düşünmelerine ve dolayısıyla daha yaratıcı tarafta olmalarına yardımcı olabileceğini söylüyor.
Yaratıcılık Solaklar için Problem Değil Sağ ya da sol elini kullanmayla ilgili en ilginç araştırmalardan biri de yaratıcılık ve şizotip yatkınlık arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalardır.
2000lerde yapılan geniş çaplı araştırmalarda profesyonel müzisyen ya da ressam gibi görsel sanatlarla uğraşan kişilerin yüksek seviyede şizotipi davranış gösterdiği bulunmuştu. Fakat bu ilişkinin şizofrenideki kadar yüksek olmadığının da altını çizmek gerekiyor. Şizotipiyle ilişkilendirilen atipik beyin laterizasyonunda beynin sağ küresinin, sol küresine göre çok daha aktif olduğu ve solaklar ve hem sağlak hem solak olanlarla benzer olduğu bulundu.
Bu nedenle, olağandışı beyin lateralizasyonu, yüksek düzeyde şizotipi olan kişilerde daha yüksek yaratıcılıkla bağlantılıysa , o zaman daha az beyin lateralizasyonuna sahip solak insanların da daha yaratıcı olabileceğini önermek mantıklıdır. Elbette, bu bağlantıyı daha da doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Tabi yine de sağ yarım kürenin sıradışı düşünme sayesinde spesifik bir soruna birden fazla ve benzersiz çözümü yaratıcı düşünme yeteneğiyle ürettiğini söylemekte fayda var.
Eğer solaklar doğal olarak beynin o bölgesine daha sık kullanmaya eğilimliyse, o zaman potansiyel olarak yaratıcı sağ beyin problem çözmeye erişimi kolaylaştırabilir, diyor Prof. Zillmer. Belki de solakların daha yaratıcı olma olasılığı, kısmen solakların sürekli olarak sağ elini kullananlar için tasarlanmış bir dünyaya uyum sağlamak zorunda kalmalarından da kaynaklanıyor.
Klinik psikoloji araştırmacısı ve Daydreamers şirketinin kurucu ortağı Katina Bajaj , bunun solaklara hayal güçlerini daha sık kullanma fırsatları sunduğunu ve bunun da insanların yaratıcılığı geliştirmesine yardımcı olabileceğini söyledi . Bajaj, “Yaratıcı beynimiz, yeni, alışılmadık deneyimler yaşarken kullanılır. Solak insanlar sürekli olarak farklı düşünmelerini gerektiren bir dünyada dolaştıklarından, hayal güçlerini kullanma konusunda daha fazla pratik yapıyorlar. Bu da zamanla ona erişmeyi kolaylaştırıyor.” Sonuç olarak, solak olmak sizi otomatik olarak daha yaratıcı yapmaz, fakat beyniniz gelişip uyum sağladıkça, daha yaratıcı bir düşünme biçimine sahip olabilirsiniz. Peki Solak İnsanlar Neden Var ? Araştırmacılar , nüfusun yaklaşık yüzde 10’unun neden solak olduğunu tam olarak bilmiyorlar .
Ancak bazı araştırmalar, teslimiyetin nasıl ve ne zaman belirlendiğine dair ipuçları sunuyor. Bir çalışmada araştırmacılar, rahimde hangi eli hareket ettirmeyi sevdiklerini gözlemleyerek bir çocuğun el tercihini makul bir şekilde tahmin edebileceklerini buldular.
2020’de yapılan daha yakın tarihli bir araştırmada , teslimiyetin en azından kısmen kalıtsal olduğunu ve genetik faktörler tarafından belirlenebileceğini bulundu . Ancak Prof. Zillmer, çevresel faktörlerin göz ardı edilemeyeceğini söyledi. Örneğin; anne babası solak olan bir çocuk anne karnında hangi eli tercih ederse etsin taklit yoluyla solak olabilir. Zillmer, “Büyük olasılıkla genlerin bir ifadesidir. Fakat beynin esnekliği nedeniyle, görünüşte çok az etkiyle el tercihini değiştirmek mümkündür.” Aynı şey yaratıcılık için de geçerli: “Bazı araştırmalar , bazı insanların diğerlerinden daha açık ara önde doğduğunu gösteriyor. Benim bakış açıma göre, yaratıcılık pratik gerektirir ve onu geliştirdikçe büyümeye devam eder,” diyor Bajaj. Sonuçta; daha yaratıcı olmak istiyorsanız daha fazla pratik yapın ve sol elinizi daha sık kullanın. Yeterince kullandığınızda beyniniz ona göre şekillenecek ve belki de daha yaratıcı olacaksınız. Daha sıra dışı düşünmek için, daha farklı ve yeni uğraşlara yönelmeniz faydalı olacaktır.
