Dünya Sağlık Örgütü’ne göre erkeklerde sperm sayısı son 30 yılda ciddi bir oranda düştü. Sperm sayıları 60 milyondan 15 milyona indi. Toplam 50 çalışmanın sonuçlarına göre, Avrupa kıtasında 1985-2010 yılları arasında sperm hücresinde düşüş oranının yüzde 39 olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Adayener, “Tarım ilaçları, stres, kilo ve radyasyon erkeklerde sperm sayısını azaltıyor” dedi.
Sperm sayısındaki düşüşün Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarında çok daha belirgin olurken Güney Amerika kıtası ve Avustralya’da daha belli belirsiz olduğunun altını çizen Anadolu Sağlık Merkezi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Adayener, “Avrupa’da en yüksek sperm sayıları İngiltere ve Danimarka’ya ait. İspanya’da ise diğer ülkelere göre belirgin biçimde düşük sperm sayılarının olduğu görülüyor. Finlandiya, Estonya ve Litvanya’da, Güney Avrupa ülkelerine göre daha yüksek sperm sayılarının olması bu ülkelerdeki hava sıcaklık farklarıyla açıklanabilir. Zira kışın elde edilen sperm örneklerinde, yaza göre belirgin bir şekilde daha yüksek sperm sayıları rapor edildiği eskiden beri bilinmekte” şeklinde konuştu.
Tarım ilaçları spermleri azaltıyor
Sperm hücre sayısındaki azalma konusunda Asya kıtasındaki verilerin Avrupa ile benzerlik gösterdiğini belirten Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Adayener, sperm sayısının düşme nedenleri arasında özellikle endokrin sistemi etkileyen çevresel faktörler, artmış beden kitle indeksi, stres, beslenme alışkanlığındaki değişiklikler, diyabet, kanser ve enfeksiyonlar gibi tüm bedeni ilgilendiren sistemik hastalıkların sorumlu tutulabileceğini belirterek “Ayrıca oksidatif stresi artıran yaşlanma, tarım ilaçları, ağır metaller ve kimyasallar da sperm sayısını azaltan nedenler arasında yer alıyor” dedi.
Laptoplar, cep telefonu ve tütün kullanımı spermi azaltıyor
Tüm bunların yanında, iyonize radyasyonun ve sıcak gibi fiziksel etmenlerin de testis üzerine olumsuz etkilerinin olduğunun bilimsel olarak kanıtlandığını söyleyen Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Adayener, “Normal beden sıcaklığından yaklaşık 3 derece kadar daha düşük ısısı olan testis kesesinin uzun süre yüksek ısıya maruz kalması sperm hücre sayısını düşürebiliyor. Son 25-30 yıldır evimizde her odaya giren yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar, laptoplar, WiFi ve gittiğimiz her yere taşıdığımız, neredeyse kulağımıza yapışık bir organımız haline gelen cep telefonlarımız da suçlanan faktörler arasında” şeklinde konuştu. Sigara ve diğer tütün ürünlerinin de sperm sayısını azalttığını söyleyen Doç. Dr. Adayener, “Son 45-50 yıl içinde tüm dünyada artan tütün kullanımının sperm sayısındaki düşüşle paralel olması da dikkat çekici” dedi.
Laptoplar kucakta kullanılmamalı, masada kullanım tercih edilmeli
Tütün ve ürünlerinden uzak durmanın, stresi önlemenin, düzenli spor yapmanın önemli olduğunu belirten Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Adayener, “Her ne kadar bilimsel verilerle tam olarak desteklenmese de sperm yapımına olumsuz etkileri olabileceği şüphesi nedeniyle cep telefonlarını kalça bölgesinden uzakta tutmak, laptopları dizüstü veya kucak yerine masada kullanmak, dar pantolon ve sıkı iç çamaşırı kullanmamak da faydalı olabilir” açıklamasında bulundu. Kullanılan tarım ilaçlarından en az oranda alabilmek adına mümkün olduğunca organik gıda tüketmeye çalışmanın, paketlenmiş ve raf ömrünü uzatmak için katkı maddeleriyle işlenmiş yiyeceklerden uzak durmanın da çok önemli olduğunu anlatan Doç. Dr. Adayener, özenle uygulanması gerekenlerin listesini paylaştı:
- Her gün bir büyük tabak salata tüketin ve salatanıza taze susam, fındık ve kabak çekirdeği ekleyin.
- Her gün bir büyük yeşil yapraklı sebze yiyin. Brokoli, lahana, pazı ve ıspanak olabilir.
- Taze sıkılmış meyve veya sebze suyu için.
- Süt ürünlerini daha az tüketin. İçecekseniz işlenmemiş tam yağlı olanları tercih edin.
- Şeker, pastörize meyve suları, kahve ve soyalı gıdalardan uzak durun (östrojen benzeri etkiye sahiptir).
- Her gün yeterli antioksidan, vitamin ve mineral aldığınızdan emin olun.
- Folik asidin zengin olduğu mercimek, barbunya, fasulye ve nohut gibi baklagilleri sofranızdan eksik etmeyin.
- Organik beslenen hayvan etlerini ve yumurtalarını almaya çalışın, çiftlikten ziyade deniz balıklarını tercih edin.
- Sofranızdan meyvenizi eksik etmeyin. Özellikle erik, nar, üzüm, yaban mersini ve çileği bolca tüketin.
- Beyaz ekmek, irmikten yapılmış makarna ve beyaz pirinç gibi işlem görmüş gıdalar yerine, tam buğday ve tahıllarla bunlardan yapılmış gıdaları tercih edin.
- Rafine veya suni şeker yerine bal tüketin.
- Bol su için.
