Ana Sayfa Tıp&Sağlık Sporcularda Ani Kardiyak Ölüm ve Kardiyomiyopati

Sporcularda Ani Kardiyak Ölüm ve Kardiyomiyopati

Yazar
winally
-
Paylaş Paylaş Paylaş Paylaş
Egzersiz yapmanın açık sağlık yararları vardır; buna rağmen, egzersiz ve atletik rekabete katılan kalp rahatsızlığı olan hastalarda nadiren ani kardiyak ölüm görülebilir.
Sporcularda AKÖ tanımı da değişir; bazı insidans tahminleri yalnızca eforla veya efordan kısa bir süre sonra (< 1 saat) ölümleri içerirken, diğerleri bir sporcudaki herhangi bir AKÖ’yi (efor veya efor dışında) ve ayrıca yeniden canlandırılan ani kardiyak arrest (SCA) olaylarını içerir.
Tahminen 1 ila 3/100.000 görünüşte sağlıklı genç sporcu egzersiz sırasında aniden ölüyor. Erkekler kadınlardan 10 kat daha sık etkilenir. ABD’deki basketbolcular ve futbolcular ile Avrupa’daki futbolcular en yüksek risk altında olabilir;
bknz: Demographics and Epidemiology of Sudden Deaths in Young Competitive Athletes: From the United States National Registry
Kalp kasında (myokard) meydana gelen hastalıklara genel olarak kardiyomiyopati denir.
Çoğu vakada kardiyomiyopatinin sebebi bilinmez.
Kardiyomiyopatiler primer (genetik ve genetik olmayan) ve sekonder&patolojik (kazanılmış) olarak da gruplandırılır.
Hipertrofik kardiyomiyopati (HCM), 25 yaşın altındaki genç erişkinlerde AKÖ’nin en yaygın nedenidir. 
Kardiyomiyopatiler en az 4 tipe ayrılır ve her tipinin tedavisi ve sonucu farklıdır. İlerleyici bir hastalıktır!
Sporcularda ani ölümlerin tamamına yakının nedeni kalpten kaynaklanır ve ani kardiyak ölüm olarak tanımlanır.
Ülkemizde ani kardiyak ölüm sıklığı için kesin bir veri bulunmamaktadır.
35 yaşın altındaki sporcularda ani ölüm nedenleri arasındaki ilk sırayı Kardiyomiyopatiler ( çoğunluğu hipertrofik kardiyomiyopati tipine aittir) alır!
Kardiyomiyopati teşhisi almış kişi Kardiyomiyopati tipine, yaşına ve derecesine göre sadece kardiyoloji uzmanı yönlendirmesi ile efor gerektirmeyecek iş ve faaliyetlerde bulunabilir, efor gerektiren bir spor yapması mümkün olmayacaktır.
Yeni yayınlanan bir çalışmada ise farklı bir görüş ifade edilmekte:

Sudden Cardiac Death in Athletes

Genç sporcularda ani kardiyak ölümün birçok nedeni vardır ( Genç Sporcularda Ani Kardiyovasküler Ölümün Nedenleri tablosuna bakınız ). Ani kardiyak ölümün en yaygın nedeninin hipertrofik kardiyomiyopati olduğu düşünülüyordu . Daha yeni araştırmalar, hipertrofik kardiyomiyopatinin ani kardiyak ölümlerin daha düşük bir oranından sorumlu olduğunu ve ani kardiyak ölümlerin çoğunluğunun, otopside kalpleri yapısal olarak normal bulunan hastalarda meydana geldiğini göstermektedir ( 2, 3 )
İleri okuma:

Sporcularda Ani Kardiyak Ölüm: Klinik Pratikte Güncel Yaklaşımlar (TJSM)

Hipertrofik Kardiyomiyopati (HKMP)
Hipertrofik Kardiyomiyopati (HKMP), anormal sol ventrikül yüklenmesi (SV) ile açıklanamayan, SV duvarında kalınlaşma ile seyreden kardiyomiyopatidir (14). Otozomal dominant olarak aktarılır ve erkeklerde daha fazla gözlenir. Toplumdaki prevalansı % 0,02- 0,23 düzeyindedir ve en sık görülen kalıtımsal kalp hastalığıdır (14). Klinik olarak yorgunluk, dispne, göğüs ağrısı, senkop semptomları görülebilirken, asemptomatik de olabilir (15). HKMP hastalarının % 20’sinde oskültasyonda sol dal bloğu ve ağır sol ventrikül çıkış yolu obstrüksiyonuna bağlı paradoksal çiftleşme duyulur. Klasik HKMP üfürümü sol ventrikül çıkış yolu obstrüksiyonundan kaynaklanan sol sternal kenarda en iyi duyulan kreşendo-dekreşendo karakterindeki üfürümdür.
Dinamik oskültasyon bu hastalardaki üfürümü mitral yetmezlik üfürümünden ayırmada kullanılabilir. HKMP üfürümü Valsalva manevrası ile şiddetlenir.  Bu hastaların % 90’ının elektrokardiyografisinde (EKG) anormallikler saptanmaktadır (T dalga inversiyonu, ST depresyonu, patolojik Q dalgası, ileti gecikmesi, sol aks deviasyonu ve sol atrial genişleme gibi). Ekokardiyografi, kalbin manyetik rezonans görüntülemesi (MRG) veya bilgisayarlı tomografi ile kalbin görüntülenmesinde en az bir miyokard segmentinde, sadece sol ventrikül yüklenmesi ile açıklanamayan, 15 mm ve üzerinde olan sol ventrikül duvar kalınlaşması HKMP olarak tanımlanır (14) . Sol ventrikül çıkış yolunda veya sol ventrikül içerisinde herhangi bir seviyede obstrüksiyon varlığı tanı için şart değildir. Kesin HKMP tanısı konmuş hastaların birinci derece akrabalarında ise sol ventrikül kalınlığı için eşik değer 13 mm kabul edilmektedir (14) .
Son kılavuzlarda HKMP tanısı için MRG öncelikli görüntüleme yöntemleri arasında anılmaktadır. MRG’de geç Gadolinyum tutulumunun olması ile saptanan miyokardiyal fibrozisin saptanması hem ayırıcı tanı için, hem de ani ölüm açısından risk belirlenmesi için ek katkı sağlamaktadır (16). Bunun yanında MRG, anterolateral duvar ve apeksteki hipertrofinin ve bazı HKMP’li olgularda görülebilen apikal anevrizmaların saptanmasında özellikle önemlidir (14).
HKMP hastalarında diyastolik disfonksiyon sıklıkla gözlenir, sol ventrikül doluş basınçlarının doppler ekokardiyografi ile değerlendirilmesi semptomların ve hastalığın evresinin değerlendirilmesinde önemlidir (17).  Hipertrofik kardiyomiyopatisi olan hastalarda yıllık kardiyovasküler mortalite oranı % 1-2 düzeyindedir (16). En sık ölüm sebebi ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyondur (16). HKMP, bunların yanı sıra kalp yetersizliğine, tromboemboliye ve atrioventriküler bloğa sebep olabilir (16). Avrupa Kardiyoloji Derneği (AKD) tarafından, en son 2015’de yayımlanan ani ölüm kılavuzuna göre; bu hastalar spor yarışmalarından uzak durmalı ve ağır fiziksel aktiviteden kaçınmalıdır (17).
Amerikan Kalp Cemiyeti’nin kardiyovasküler anormalliği olan sporcular ile ilişkili 2015 kılavuzunda ise; genotip olarak HKMP saptanan ancak ekokardiyografik ya da manyetik rezonans incelemesinde sol ventrikül hipertrofisi saptanmayan ve ailesel ani kardiyak ölüm öyküsü olmayan sporcuların spor yapabilecekleri önerisinde bulunulmuştur (18). Aynı kılavuzda kesin ya da olası HKMP fenotipi olan sporcuların düşük yoğunluktaki sporlar hariç yarışmalı sporlardan uzak durmaları da önerilmektedir.  2014 yılında AKD tarafından yayımlanan HKMP kılavuzunda, implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD) takılması için yeni bir risk skorlaması geliştirilmiştir. Bu skorlamanın içerisinde yaş, ailede ani ölüm öyküsü, açıklanamamış senkop, sol ventrikül çıkış yolu basınç farkı, maksimum sol ventrikül kalınlığı, sol atriyum çapı ve süreksiz VT parametreleri bulunmaktadır (14).  Farmakolojik ajanların kullanımı ya da profilaktik ICD implantasyonu sporcuların yarışmalı sporlara katılımına izin vermek için yeterli değildir, bu sporcular yarışmalı sporlardan uzak durmalıdır (18).