Tiroid bezi; boyunda orta hatta yer alan, 20–25 gram ağırlığında ve iç salgı fonksiyonu olan önemli bir organdır. Tiroid bezinin iyot kullanarak yaptığı hormon bütün vücut metabolizmasının düzenlenmesinde rol oynar.
Tiroid bezindeki hücrelerin kansere dönüşmesiyle meydana gelen bir kanser türü olan tiroid kanseri, genellikle boyunda kitle veya tiroid bezi içinde nodül olarak ortaya çıkar. Hücrelerin kümeleşmesiyle oluşan yapıya nodül denir. Tüm kanser türleri arasında en az rastlanılan tür olan tiroid kanseri aynı zamanda tedaviye en olumlu dönen kanser türleri arasında da başı çekmektedir.
Kadınlar risk altında
Tiroid kanserleri 1 yıl içinde bildirilen tüm kanser vakalarının yüzde 1’ini oluşturmaktadır. En sık görülen endokrin kanserlerden biri olması nedeniyle önemi artmaktadır. Çocuklarda çok az görülmekle birlikte, 20’li yaşlardan sonra görülen kanserler içinde ilk 5 sırada yer almaktadır. Tiroid nodülleri, erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir. Ancak erkeklerde görülen tiroid nodüllerinin kansere dönüşme olasılığı daha yüksektir. Toplumda görülme sıklığı yüzde 4,2 olan tiroid kanserlerinin oluşma riski hayat boyunca kadınlarda yaklaşık yüzde 0,7, erkeklerde ise yüzde 0.25’tir. Türkiye’ de kanser tanısı konulan kadınlarda %12 görülme oranıyla meme kanserinden sonra 2. en sık görülen kadın kanseri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hastalığın ortaya çıkma nedenleri
Tiroid kanserinin neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörlerin risk oluşturduğu bilinmektedir. Şöyle bir durum var ki, tiroid bezindeki hücreler genetik değişim geçirdiğinde oluşur. Bu mutasyonlar hücrelerin hızlı büyümesi ve çoğalmasına zemin yaratır. Aynı zamanda, bu hücreler, normal hücrelerin aksine, ölme yeteneklerini kaybederler. Biriken anormal tiroid hücreleri bir tümör oluştururlar.
Bunun yanı sıra bazı risk faktörleri söz konusudur. Bunlar;
- Kadın olmak,
- Çocukluk çağında baş – boyun bölgesine uygulanan radyasyon,
- Genetik sendromlardır.
Hastalığın belirli türleri var…
- Papiller karsinom: En sık görülen tiroid kanseri türüdür, 10 vakada yaklaşık 8’ini oluşturur. Daha çok 40 yaşın altındaki insanları özellikle de kadınları etkiler.
- Foliküler karsinom: Her 10 vakadan 1’ini oluşturan bu tür; orta yaştaki erişkinleri, özellikle de kadınları etkiler.
- Medüller tiroid karsinomu: Görülme sıklığı 10 vakada 1’den azdır.
- Anaplastik tiroid karsinomu: Nadir görülen ancak en çok hasar veren türdür. 50 vakanın yaklaşık 1’ini oluşturur. Daha çok 60 yaş üstü insanları etkiler.
Bu belirtilere dikkat!
- Boyunda şişlik,
- Nefes almada zorluk çekme,
- Yutkunma zorluğu,
- Yorgunluk,
- Kilo artışı,
- Sinirlilik,
- Saçlarda dökülme,
- Ciltte kuruluk,
- Cinsel isteksizlik.
Teşhis
Söz konusu küçük guatr olduğunda elle muayenenin ardından, kanda T3, T4, TSH seviyeleri ve tiroid sintigrafisi testleri ile teşhis yapılabiliyor. Aynı zamanda ince iğne aspirasyon biyopsisi ile daha çok tiroid kanseri teşhis edilebilir hale gelmiştir. Bunun yanı sıra tiroid kanserinin komşu dokulara ilerleyip ilerlemediğini öğrenmek için görüntüleme testleri kullanılabilir. Bunlar; bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, pozitron emisyon tomografi (PET) veya ultrasondur.
Tedavide kanserin evresi belirleyici oluyor
Tiroid kanserinin tedavi seçenekleri kanserin evresine ve kişinin genel sağlık durumuna göre farklılık gösterir. Çoğu vakada, doktorlar tiroid kanserini tedavi etmek için tiroid bezinin tamamen çıkarılmasını önermektedir. Aynı zamanda cerrah, tiroid bezini alırken, boyundaki genişlemiş lenf düğümlerini alabilir ve bunları kanser hücreleri açısından test edebilir. Eğer ki, tiroid kanseri çok küçükse bu durumda cerrah, tiroid bezinizin sadece bir tarafını almayı önerebilir.
