Ciddi beyin yaralanmaları geçirdikten sonra tepkisiz kalan hastaların dörtte biri aslında hala bilinçli olabilir. Yeni araştırma, tepkisiz hastaların yüzde 25’inde gizli bilinç saptandığını öne sürdü.
Bu keşif, komada, bitkisel hayatta veya minimal bilinçli durumda olarak sınıflandırılan kişiler için bakımın nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda büyük farklar yaratabilir. Yeni çalışmanın arkasındaki uluslararası ekibe göre, bu terimler tüm hikayeyi anlatmıyor olabilir.
Bu ‘gizli bilinç’ durumu artık resmen bilişsel motor ayrışması (CMD) olarak biliniyor; burada bilişsel (veya düşünme) yetenekleri motor (veya hareket) yetenekleriyle bağlantılı değil. Araştırmacılar birkaç yıldır CMD’yi araştırıyorlar.
Cognitive Motor Dissociation in Disorders of Consciousness
Yeni çalışmada, test edilen 241 hastanın 60’ında, “elinizi açıp kapattığınızı hayal edin” gibi talimatlar verildikten sonra, fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) ve EEG (elektroensefalografi) beyin taramaları yoluyla bilinç belirtileri bulundu.
Massachusetts Genel Hastanesi’nden nörolog Yelena Bodien, “Ağır beyin hasarı olan bazı hastalar dış dünyalarını işlemiyor gibi görünüyor. Ancak, görev tabanlı fMRI ve EEG gibi gelişmiş tekniklerle değerlendirildiklerinde, aksi yönde bir beyin aktivitesi tespit edebiliyoruz. Bu sonuçlar, iletişim sistemi kurmak ve daha fazla iyileşmeyi desteklemek için bu görünmeyen bilişsel kapasiteyi nasıl kullanabiliriz?” gibi kritik etik, klinik ve bilimsel soruları gündeme getiriyor.
Daha önceki çalışmalar benzer sonuçlar göstermiş olsa da, yeni araştırma CMD’nin daha yüksek bir yaygınlığını buluyor, şimdiye kadar test edilen en büyük örneği içeren çalışmada 15 yıl boyunca Altı farklı yerden veriler toplandı.
CMD hem fMRI hem de EEG ile test edilen hastalarda daha sık tespit edildi ve bu da onu aramak için bir dizi test kullanılması gerektiğini gösteriyor.
Ancak, başucunda talimatlara görünür şekilde yanıt veren ek 112 hastanın yüzde 62’si yanıt verme gösteren beklenen beyin sinyallerini göstermedi. Bu nedenle araştırmacılar yöntemlerinin bilişsel işlevi olan herkesi hala tespit etmediğini öne sürüyor.
Bir hastanın dinlediğini ve yanıt verdiğini bilmek, yüzeyde görünmese bile bakıcıların ve ailelerin konuşma, müzik çalma ve yanıt belirtileri arama yaklaşımını değiştirebilir.
2019’da tepkisiz hastalar üzerinde yapılan bir çalışma, CMD’li hastaların akut beyin hasarını takip eden 12 ayda bazı bağımsız işlevlerini geri kazanma olasılığının yaklaşık iki kat daha fazla olduğunu buldu.
Columbia Üniversitesi Irving Tıp Merkezi’nden nörolog Jan Claassen, “Bu hastalara ulaşmaya ve onlarla iletişim köprüleri kurmaya çalışma yükümlülüğümüz var. Bu bilgilere sahip olmak, onların iyileşmelerine yardımcı olmak için müdahaleler geliştirmek için ihtiyaç duyduğumuz arka planı bize sağlıyor.”
