Ambulans sirenlerini çalıp hızla ilerlerken neden öndekiler sağa çekip durmazlar? Hatta arkadakiler neden sağa çekeni taciz edip ortalığı karıştırır? Makam arabası geçerken bile daha hızlı geçiyor. Sebebi ne ola ki?
Seslerin kişinin üzerinde bıraktığı etkiye psikoakustik diyoruz. Bu özellik kullanılarak birçok endüstriyel ürün üretilmektedir. İnsan kulağı sesleri algılarken bazı sesler işlemden geçerek iç kulağa ulaşır. Seslerin bazıları kulak yapıları bazıları refleksler tarafından değişime uğratılır. 3000 Hz frekansındaki sesler ince sesler olup bunlar iç kulakta salyangoza kadar çok rahatlıkla engelle karşılaşmadan ulaşır.
Kulağın en alert olduğu, alarma geçtiği ses 3000 Hz’dir. Bu sebeple bütün alarmlar yangın alarmı zil sesi polis sireni gibi alarmlar 3000 Hz de çalar.
Fakat bu alarmların kişi üzerindeki psikolojik etkisi harekete geç ve kaç şeklinde olur. Psikoakustik olarak 3000 Hz alarmı kişide kaçma uyarısı oluşturur.
Bunun aksine alçak frekanslı olan kalın sesler ise otorite ifade eder ve kişide olduğu yerde kalma, kenara çekilme uyarısı oluşturur. Makam arabası geçerken çalan kalın seste bu etki meydana gelir.
Bu sebeple ambulanslar kalabalık yolda kenara çekil uyarısı oluşturan sirenini,
boş yolda ise kaçma uyarısı oluşturan sirenini çalmalıdır.
Ambulanslarda tek frekans siren yoktur. Yerine göre neyi çalacaklarını seçebilirlerse daha hızlı hareket edebilirler. Yoksa biz millet olarak o kadar da duyarsız değiliz. Sadece alarm çalarken ne yapacağımızı şaşırıyoruz.
Doç.Dr.Hayriye Karabulut. Kulak Burun Boğaz Uzmanı-Odyoloji Uzmanı
