Tüm Sağlık Çalışanları için Koşuyorum

Ben Dr. Bilgin Dizman 10 yılı aşan bir süredir düzenli olarak amatör ruhla profesyonel seviyede bireysel olarak koşuyorum. Ve şuan yaşım 52, boyum 1.86, kilom 74 ve Nabız Dakika Sayım 55 atım/dk, Tansiyonum 110/65 mm/Hg. Koşmaya başlamadan önce 93 kilodaydım ve açlık kan şekerim 106, HbA1c seviyem 5.6 değerinde idi. Bugün bu değerlerim normal sınırlarda yani sporun düzenli koşmanın etkilerini kendim de görmekteyim.

Hemen hemen her sporun temelinde mutlaka koşmak vardır. Ben fırsat buldukça açık havada ve doğada koşuyorum. Açık havada koşmayı Oksijen seviyesi daha yüksek olduğu için tercih ediyorum. Mesafe olarak 10K (10.000 metre) ya kadar olan mesafeleri içerir uzun koşuları tercih ediyorum. Bu amaçla belli dönemlerde yapılan koşu yarışlarına da katılarak kendimi rakiplerle test etmek de keyif veriyor bana, ancak son 2 yıldır Covid nedeniyle bu organizasyonlar yapılamıyor. Bu yaz İstanbul’da ilki Kadıköy Belediyesi koordinasyonunda gerçekleştirilen Cadde 10K Koşu yarışlarına ve akabinde 10 Temmuz Cumartesi günü akşam 20.00 de Adalar Belediyesi koordinasyonunda gerçekleştirilen Büyükada Gece Koşusu yarışlarına Tüm Sağlık Çalışanı Arkadaşlarım adına ve onları temsilen katıldım. Çok iyi derece yaptım. Her 2 yarış da heyecan, aksiyon ve Covid sonrası sosyalleşme yönlerinden çok anlamlıydı. Tüm bunlar benim için güzel anlar ve anılar oldu. Sizlerle şimdi koşmanın ötesinde kilometrelerin dışında vücudumuzda neler olduğunu paylaşmak istedim.

KOŞU VE SAĞLIK

Kilo vermenin, enerji (kalori) yakmanın ve sağlıklı bir vücuda kavuşmanın ilk basamağı olan koşmak, ayrıca kalp hastalıklarından ve kanser gibi kronikleşen hastalıklardan korunmamıza da destek olmaktadır. Düzenli ve tempolu koşu kişilerin kemik kalitesinin korunmasına ve osteoporoz riskinin azalmasına destek olmaktadır. Koşmak için yürümekten daha fazla enerji gerektiği için, vücudumuz bu enerjiyi sağlamak maksadıyla deposunda stokladığı kalorileri harcıyor. Ortalama bir kişinin vücudunda 1 kilometrede (1K) yaklaşık 100 kalori yakılıyor. Normal bir hızda koşmak; bisiklete binmek, yüzmek, egzersiz yapmak veya yürümekten daha fazla kalori yakılmasını sağlıyor.

Koşarken kalori yakmanın haricinde koşu bittikten sonra da vücut enerji kaybetmeye devam ediyor. Bunun sebebi, koşarken vücut bol miktarda Oksijen alıyor, alınan bu Oksijen vücudun kalori yakma kapasitesini, metabolizma hızını arttırıyor. Eğer metabolizma hızınız artarsa, vücudun kalori yakışı da artıyor. Metabolizma hızı, vücudun bir günde yaktığı kalori miktarıdır.

N Kolay İstanbul Maratonu

DÜZENLİ KOŞMANIN FAYDALARI

Koşmak kalbi büyütür ve kalp kasını güçlendirir. Atım hızını azaltırken atım kapasitesini artırır. Kalbinizi zorlamazsanız, normal olarak gündüzleri 100 bin kere atar. Kalbimiz nonstop 24 saat aralıksız olarak gece de çalışır ve onun çalışmasını kolaylaştırmak bizim elimizdedir. Çünkü düzenli koşarsanız, dinlenme sırasındaki nabzınızı 75′ten 55′ e düşürebilirsiniz. Yani, kalbiniz 1 günde 30 bin, 1 yılda 10 milyon atış tasarruf eder. Böylece zorlanmadan çalışmış olur.

Koşu sayesinde kalbiniz daha ekonomik ve daha uzun süre çalışır. Ayrıca koşunun; kas kemik hastalıkları, obezite, hipertansiyon, kolesterol ve diyabet gibi hastalıklarla da mücadele etmede yardımcı olduğu bilimsel çalışmalarda kanıtlanmıştır.

Orta tempoda yaklaşık olarak 1 saat koşarsanız 550 kalori kadar yakabilirsiniz. Ayrıca koşu bandından ziyade açık, temiz havada ve sakatlanmaları önlemek amacıyla yumuşak zeminde, toprak zeminde koşmanız sağlığınız için daha faydalı olacaktır. Ben 30 dakikada 600 kalori olacak şekilde tempolu olarak koşmaktayım. Tempolu koşarsanız bu süre yeterli gelir ancak tempolu koşamazsanız süreyi uzatarak aynı sonuca ulaşabilirsiniz. 1K (1000 mt) =100 kalori.

Koşmaya başladığınızda kandaki şeker oranı ve İnsülin salgılanması düşer. Ve göbek kalça gibi bölgelerde yağa çevrilerek depolanan şeker oranımızda düşer. İnsülin hormonu kandaki şeker seviyesi yükseldiği zaman pankreas tarafından salgılanır ve görevi kanımızdaki şeker seviyesini düşürmektir. Kanda yükselen şekeri kaslara gönderen, yağların da göbek ve kalçalarda toplanmasına depolanmasına neden olan hormondur. Ayrıca vücutta tuz tutarak dokularda su toplanmasına neden olduğu için süngersi bir görünüm oluşturur.

Her sporda koşmak gerekir. Koşu bandında, koşu yollarında, ormanda ya da herhangi bir yerde düzenli koşmanın 9 maddelik temel faydaları aşağıdaki gibidir:

1. Koşmak sağlıklı olmak için çok önemlidir, nabzımızın düşmesine kalp hızımızın azalmasına yardımcı olur, kalp sağlığımız için olumlu etkisi vardır.
2. En az 30 dakika açık havada koşmak Serotonin hormonu salgılanmasını ve stresimizin azalmasına destek olur ve kendimizi pozitif ve mutlu hissetmemize katkıda bulunur.
3. Koşmak yağ yakımını hızlandırır, yağ depolarının azaltılmasına destek olur. Kilo vermenize diyetle birlikte yardımcı olur, fit ve dinç olmanızı sağlar, kondisyonunuzu artırır ve nefesiniz açılır. Özellikle Karın bölgesinde olmak üzere tüm vücudumuzdaki yağlanmayı kontrol altına alır,
4. Özellikle Bacak kasları olmak üzere tüm vücut kaslarını güçlendirir.
5. Kanser çeşitlerinin oluşum riskini %30’a kadar azaltabilmektedir.
6. Hafif tempolu yarım saatlik yürüyüşler kaslarımızı çalıştırır eklemlerimizi açar ve vücudumuzun gevşemesine destek olur. Vücudumuzun yorulması ve gevşemesi sebebiyle uyku düzenimizin oluşmasına destek olur..
7. Doğada ve gün ışığında açık havada koşmak, kemik ve eklemlerin yapılanması için gerekli olan D vitamini emilimini sağlar ve steroid hormonların (endorfin, serotonin gibi mutluluk hormonları, HDL iyi huylu Kolesterol v.b.) yapımına önemli oranda katkı sağlar. Bu hormonlar da kalp sağlığımızı, ruh sağlığımızı ve eklem kemik dokusu sağlığımızı koruyarak sakatlık ve hastalıkları önlemede yardımcı olur.
8. Düzenli ve açık havada koşmak denge sistemimizi geliştirerek Parkinson, Alzheimer gibi hastalıklara karşı bizi korumaya destek olur.
9. Koşmak diğer tüm sporlarla kıyaslandığında en basit ve kaprisleri olmayan bir spor dalıdır. Koşmak için birilerine zorunlu kalmazsınız, çok fazla ve pahalı ekipmana ihtiyaç yoktur, özel bir alan, saha gerekmez doğada herhangi bir yerde, istediğiniz zaman istediğiniz kadar bu sporu yapabilirsiniz. Yarışlar dışında kuralı da yoktur koşabildiğiniz kadar koşarsınız.

Özet olarak koşmak alışkanlığa döndüğünde artık stressiz, özgüvenli, obezite riski taşımayan, diyabet, kalp hastalığı, hipertansiyon vb. kronik hastalık riski az olan, konsantrasyonu ve dikkati yüksek, hayattan zevk alan, uykuları düzenli ve mutlu bir birey olarak hayatınıza kaldığınız yerden yaşamaya devam edersiniz.

Bu bilgiler ışığında ve Doktorunuza danıştıktan sonra yapmanız gereken açık havada Koşabildiğiniz kadar koşun. Kuralsız ve özgürce Hayat sizin…. Seçim sizin….

Şunu unutmayın “KOŞMADAN KOŞAMAZSINIZ.”

Dr. Bilgin Dizman