Yakın zamanda yapılan bir araştırma, çok fazla ya da çok az uyumanın, beyinde ileriki yaşlarda felç ve demans riskini artırdığı gösterilen değişikliklerle ilişkili olduğunu ortaya koyuyor. Yaklaşık 40.000 orta yaşlı katılımcının beyin görüntülerinin analiz edildiği çalışma, hem kısa hem de uzun uyku sürelerinin beyin yapısındaki olumsuz değişikliklerle ilişkili olduğunu buldu. Bu değişiklikler arasında daha yüksek beyaz madde hiperintensitelerinin (WMH) varlığı ve hacmi, azalmış fraksiyonel anizotropi, beyin yaşlanması göstergeleri ve demans riski yer alır. Araştırma, uykunun beyin sağlığının korunmasında önemli bir faktör olduğunun altını çiziyor ve orta yaşın, uyku alışkanlığı ayarlamaları için kritik bir dönem olduğunu vurguluyor.
Journal of the American Heart Association’da yayınlanan araştırmaya göre yetersiz uyku ile (hem çok az hem de çok fazla) artan WMH varlığı, daha büyük WMH hacmi ve daha düşük fraksiyonel anizotropi ile bağlantılı bulundu. Uykusuzluğun beyinde neden olduğu değişiklikler felç ve demans riskini artırıyor. Sağlıklı yetişkinlerde 7 saatten az veya 9 saatten fazla uyku beyinde olumsuz değişimlere neden oluyor.
Yale Tıp Fakültesi Falcone laboratuvarında T32 doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın ilk yazarı olan MD Santiago Clocchiatti-Tuozzo, “İnme veya demans gibi durumlar, trajik bir şekilde sona eren uzun bir sürecin son aşamasının sonucudur” diyor. Türünün bugüne kadarki en büyük nörogörüntüleme çalışmalarından birinde Yale ekibi, uyku alışkanlıklarının beyin sağlığının iki ölçümünü nasıl etkileyebileceğini değerlendirmek için 40.000’e yakın sağlıklı, orta yaşlı katılımcının beyin görüntülerini inceledi: beyaz madde hiperintensitesi (WMH). Beyindeki lezyonlar beyin yaşlanmasını ve sinir aksonları boyunca su difüzyonunun tekdüzeliğini ölçen fraksiyonel anizotropiyi gösterir. Daha fazla WMH, daha büyük WMH ve daha düşük fraksiyonel anizotropi, artan felç ve demans riskiyle ilişkilidir.
Araştırmacılar, optimal uykuyla (gecede 7-9 saat) karşılaştırıldığında, kısa uyuyan katılımcıların WMH varlığı riskinin daha yüksek olduğunu, WMH’nin bulunduğu yerde daha büyük WMH hacmine ve daha düşük fraksiyonel anizotropiye sahip olduğunu buldu. Uzun uyku (gece başına ortalama 9 saatten fazla), daha düşük fraksiyonel anizotropi ve daha büyük WMH hacmi ile ilişkiliydi, ancak WMH varlığı riski ile ilişkili değildi.
Clocchiatti-Tuozzo, “Bu bulgular, uykunun beyin sağlığının temel direği olduğuna dair giderek artan kanıtlara katkıda bulunuyor” diyor. “Aynı zamanda uyku ve uyku süresinin, yaşamın ilerleyen dönemlerinde beyin sağlığı için nasıl değiştirilebilir bir risk faktörü olabileceğini anlamamıza yardımcı olacak kanıtlar da sağlıyor.”
Araştırmacılar, araştırmanın orta yaş dönemini, uyku alışkanlıklarımızı beyin sağlığını destekleyecek şekilde ayarlamamız açısından önemli bir dönem olarak öne çıkardığını söylüyor. Clocchiatti-Tuozzo, “Uyku trend bir konu haline gelmeye başlıyor” diyor. “Bu çalışmanın ve diğerlerinin, önümüzdeki yıllarda beyin sağlığını iyileştirmek için hastaların uykusunu nasıl değiştirebileceğimiz konusunda fikir verebileceğini umuyoruz.”
Hazırlayan: Çağlayan Taybaş
www.sinirbilim.org/uykunun-beyin-sagligi-ustundeki-etkisi/
Kaynak
https://neurosciencenews.com/sleep-brain-health-22545/
