Ama uzaktan sağlık yönetimi bankacılık sistemindeki para yönetimi olduğu kadar kolay uygulanabilir değil. İnsan organizması daha karmaşık bir sistem, olay sadece sağlıkla ilgili verilerin toplanması ve bir merkeze aktarılması değil. Bu sağlıkta uzaktan yönetimin birinci adımı. İkinci adım diyabet alanında başarılıyor.
Yeni teknolojiler diyabetli bir hastanın, ister diyabeti ileri dönemde olsun isterse günde birden fazla kez insülin kullanıyor olsun hastaneye hatta doktora bağlı olmayacağı şekilde programlanıyor. Bunun için hastanın her ay hastaneye taşınmasına hiç gerek kalmayacak.
Küçücük bir düğme kadar CGM (Sürekli Glukoz Ölçüm Monitörü) ve kibrit kutusu büyüklüğünde insülin pompası ile diyabetli hasta doktora da gitmeden diyabeti yönetebiliyor.
Cilde yapıştırılan glukoz ölçüm monitörü her iki dakikada bir kan şekeri ölçüyor, ölçtüğü kan şekerini hem insülin pompasına hem de sağlık ekibine gönderiyor. İnsülin pompası monitörden aldığı kan şekeri sonuçlarını insülin pompasına yolluyor, pompadaki algoritma verilecek insülin miktarını ayarlıyor.
Kan şekeri düşmüşse ölçüm aleti hem hastayı hem doktorunu uyarıyor, hem de pompadan insülini durduruyor. Kan şekeri aşırı yükselmişse de yine sağlık ekibini uyarıyor ve yüksek kan şekerini kontrol edecek oranda insülin veriyor.
Diyabette insülin ayarı için alınan gıdalardaki karbonhidrat miktarlarının hesabı çok önemli çünkü insülin dozunun ayarı için alınan gıdadaki karbonhidrat hesabına ihtiyaç var. Hasta için artık bu konu da sorun değil.
Özel bir aplikasyon programıyla bu sorunda çözülmüş. Diyabetli, sofradaki yiyeceklerin fotoğrafını çekiyor, program tabaktaki farklı yiyecekleri birbirinden ayrıştırıyor, cinslerini tanımlıyor, ağırlığını hesaplıyor, yiyeceğin içindeki karbonhidrat miktarını hesaplıyor ve insülin pompasına gönderiyor. Pompa o sofrada hasta ne yemek yemişse o yemeğin içindeki karbonhidrata uygun olarak insülin veriyor. Sağlık ekibi ve doktor bu uygulamaları sadece uzaktan takip yöntemleriyle izliyor.
Sadece diyabet değil birçok kronik hastalıkta insanlar kişiye özel uygulamalarla evinden izlenebilecek ve tedavi edilebilecek. Buna “Integrated Personalized Patient Home Monitoring” sistemi adı veriliyor.
Ama bu konu bankacılık sisteminde olduğu kadar kolay değil. İnsan organizması daha karmaşık bir sistem, verilerin toplanması ve bir merkeze aktarılması gerekiyor ama bu uzaktan yönetimin sadece birinci adımı. İkinci adım ise daha önemli.
HEDEF YAPAY ZEKA DOKTORLAR
Uzaktan hasta izleme sistemlerinin ikinci adımı insanlardan gelecek sağlık verilerini en az hata ile değerlendirecek yapay zeka doktor yaratmak.
Dünyadaki ileri teknoloji kuruluşları özellikle hastalardan gelen sağlık verilerini inceleyerek hastaya ilk tanıyı koyacak, günümüzdeki sağlık sistemindeki aile hekimlerinin yerini alacak bir doktor yapay zeka oluşturmayı hedefliyor.
Özellikle İngiltere’de aile hekimliği sisteminin yerini yapay zeka doktorların alması konusundaki çalışmalar oldukça yoğunlaştı. Gerçekten hastadan alacak bilgileri ve doğru sağlık verilerini analiz eden yapay zekaların koyduğu hastalık tanılarının birçok deneyimli hekimin koyduğu tanıdan daha doğru olduğu kanıtlandı.
Fakat birinci basamak hekimlikteki hastaya eldeki verilere göre ilk tanının konulmasındaki başarı ikinci basamak ve üçüncü basamak hekimlikteki daha komplike birden fazla hastalığın iç içe geçtiği durumlarda aynı başarıya ulaşamıyor.
Yapay zekanın semptomdan tanıya, tanıdan tedaviye deneyimli hekimlerin yerini alması için öğrenme ve deneyim yeteneğinin gelişmesi gerekli.
Sağlıkta ilk gündeme gelecek yüksek teknoloji kiosklar. Sağlık kioskları kişiye özel tüm tetkiklerin çok kısa bir sürede yapıldığı ve içinde yapay zeka donanımlı sistemler. Bu konuda çalışmalar sonlanmak üzere ve bir Türk ekibi bunu başarıyor. Sürprizlere hazırlıklı olun.
tamamı için kaynağa bakınız
