Bilindiği üzere 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun ile 12/04/2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda nüfus kriterine tabi olan eczacılar için Eczacı Yerleştirme Sistemi (EYS) üzerinden başvuru ve yerleştirme işlemi yapılmaktadır.
Bununla beraber 2013 ve daha sonraki yıllarda eczacılık fakültesinde okumaya hak kazanmış olup mezun olduktan sonra serbest eczane açmak veya serbest eczanelerde mesul müdür olarak çalışmak isteyen eczacılar için en az bir yıl müddetle hizmet sözleşmesine bağlı olarak mesul müdür eczacı ile birlikte serbest eczanelerde veya serbest eczanelerde mesul müdür olarak çalışmak isteyen eczacılar için en az bir yıl müddetle hizmet sözleşmesine bağlı olarak mesul müdür eczacı ile birlikte serbest eczanelerde veya hastane eczanelerinde bir yıl yardımcı eczacı olarak çalışmak zorunluluğu getirilmiştir.
Acilen tedbir alınmalı!
Yapılan bu düzenleme meslek hayatına adım atacak yeni mezun eczacılarımız kadar yardımcı eczacı çalıştırma zorunluluğu olan eczane eczacılarımızı da zor durumda bırakmaktadır. Tüm meslektaşlarımızı yakından ilgilendiren bu konuda acilen tedbir alınmalıdır.
Yardımcı eczacılık uygulaması sırasında hem işveren eczacılar hem de yeni mezun eczacılarımızın yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri ile ilgili Odamızın yapmış olduğu ve 100’den fazla yardımcı eczacının katıldığı değerlendirme toplantısı sonucu aşağıda sunulan sorun ve çözüm yolları rapor haline getirilmiş ve yetkili sağlık otoritesine iletilmiştir.
“Yardımcı ve ikinci eczacı çalıştırma zorunluluğu eczanelere maddi sıkıntılar yaşatmaktadır”
Yardımcı Eczacılık Uygulaması Nedeni ile Yaşanan Sorunlar:
- Yayımlanan usul ve esaslarda, yardımcı eczacının görev tanımı açık bir şekilde belirlenmemiştir. Bu belirsizlik nedeni ile işveren konumundaki eczacılar, yardımcı eczacıların görev ve sorumluluklarını tam olarak bilememekte, bu da; eczane temizliği, reçete kontrolü, reçete karşılama, hastalarla iletişim, kalfalarla iletişim vb. konularda eczacı ve yardımcı eczacı arasında bazı problemlerin yaşanmasına neden olmaktadır.
- Yardımcı eczacıların eczane içerisindeki görev ve sorumluluklarını bilmemesi, eczacılarımızın diğer eczane personeli (Kalfa, tekniker) ile aralarında otorite problemi yaşamasına neden olmaktadır.
- Yardımcı eczacılık statüsünün halk nezdinde bilinmemesi, bu görevde çalışan meslektaşlarımızın eczacı kimliğine zarar vermekte, “yardımcı” tanımlaması hastaların gözünde eczacıyı tekniker ve kalfalar ile aynı statüye sokmaktadır.
- Beş yıllık uzun bir eğitim süreci sonrası, eczacı diploması alan meslektaşlarımızın, istihdamı kolaylaştırmak için “yardımcı eczacı” statüsünde değerlendirilmesi meslektaşlarımızı manevi anlamda olumsuz etkilemektedir. Eczacılık fakülteleri sayı ve kontenjanlarında yapılan artış, yaşanan istihdam sorununu her geçen gün daha da artırmaktadır ve sorun daha da içinden çıkılmaz bir hal almaktadır.
- Yardımcı eczacı atamalarında profesyonel bir sistemin tam olarak uygulanamamasından kaynaklı problemler yaşanmaktadır. Eczanesine atama yapılan meslektaşımızın bu durumdan haberinin olmaması, atama sonucunda eczacı ve yardımcı eczacı arasında anlaşma sağlanamaması, yardımcı eczacılık yapacak yer bulamayan eczacılarımızın kapı kapı dolaşarak eczane araması ve bu süre içerisinde boşa geçirilen zaman mesleğimizin itibarını zedelemektedir.
- Yardımcı eczacılık uygulamasının getirdiği mecburiyetten dolayı karşılıklı olarak duyulan kaygı ve tedirginlik hissi çalışma ortamını zorlaştırmaktadır. Eczane içinde, çalışan-işveren aidiyetinde sorunlar yaşanmaktadır.
- Eczanenin kurulu düzeninin üzerine devlet desteği olmadan getirilen yardımcı ve ikinci eczacı çalıştırma zorunluluğu eczanelere maddi sıkıntılar yaşatmaktadır.
- İkinci eczacı, mesul müdür, yardımcı eczacı maaşları arasındaki orantısızlık çeşitli usulsüzlükleri doğurmaktadır. Hiçbir imza yetkisi olmayan ikinci eczacı maaşının, imza yetkisi ve sorumluluğu olan mesul müdür maaşından fazla olması büyük bir sorun teşkil etmektedir.
- Fakültelerin diplomaları farklı zamanlarda teslim etmeleri ikinci eczacılık için başvuran eczacılar arasında adaletsizlik yaratmaktadır. Diplomalarını daha erken alan fakültelerin mezunları, ikinci eczacılığa başvuru yapabiliyorken, geçici mezuniyet belgesi ile başvuru yapılamaması çeşitli hak kayıplarına neden olmaktadır.
Her Kliniğe Bir Eczacı Uygulaması Getirilmeli
Yardımcı Eczacılık Uygulamasında Yaşanan Sıkıntılar İçin Çözüm Önerileri:
- Yardımcı eczacılık uygulaması zorunlu olmaktan çıkarılarak, gönüllülük esasına dayalı ve çeşitli desteklerle özendirici bir hale getirilmelidir.
- Yardımcı eczacılığın görev tanımı ayrıntılı bir şekilde kılavuzda yer almalıdır.
- İşveren eczacı yardımcı eczacılık konusunda bilgilendirilmeli, devlet desteği verilerek maddi anlamda kolaylık sağlanmalıdır.
- Yardımcı eczacıya da görev ve sorumlulukları hakkında eğitim verilmelidir.
- Yardımcı eczacılık uygulaması zorunluluğu devam edecek ise atamaların profesyonel bir yöntemle meslektaşının onurunu kırmadan karşılıklı anlaşarak yapılması sağlanmalıdır.
- Yardımcı eczacılık uygulaması konusunda toplum da bilgilendirilmeli, yardımcı eczacılara duyulan saygının ve güvenin artırılması sağlanmalıdır.
- Yardımcı eczacılık uygulama süresinin beş yıllık eczacılık eğitimi içerisine yerleştirilmesi, daha kaliteli bir eğitim sürecini ve zamanın daha verimli kullanılmasını sağlayacaktır.
- İstihdam problemini sadece serbest eczanelerin sırtına yüklemek doğru değildir. HER KLİNİĞE BİR ECZACI uygulaması getirilmeli, ilaç sanayinde eczacı istihdamı artırılmalı ve eczacı çalıştırılma zorunluluğu getirilmelidir.
- Akademiye teşvik amaçlı kadroların oluşturulması, akademisyen eczacı olmayan eczacılık fakültelerine kaliteli bir eğitim ve istihdam sağlamak açısından önemlidir.
- Başvuru sürecinde yaşanan adaletsizliğin ortadan kaldırılması için, yardımcı eczacılık yapmak isteyen yeni mezun eczacıların diploma aslı yerine geçici mezuniyet belgesi ile de başvuru yapabilmelerinin yolu açılmalıdır.
- İhtiyacın dışında eczacılık fakültesinin açılması engellenmeli ve fakültelerin mevcut kontenjan artışının önüne geçilmelidir.
Ankara Eczacı Odası Genel Sekreteri
Prof. Dr. Mustafa Aslan
