Aşılar bizi en çok önemsediğimiz kişilere, anlara, dönüm noktalarına ve hedeflere yaklaştırır.
Her yıl Nisan ayının son haftasında kutlanan Aşı Haftasının amacı, her yaştan insanı hastalıklara karşı korumak için aşılamayı teşvik etmektir. Aşılama her yıl milyonlarca insanın hayatını kurtaran en başarılı, etkili ve düşük maliyetli sağlık müdahalelerinden birisidir. Ancak bugün hala dünyada yaklaşık 20 milyon aşılanmamış veya eksik aşılı çocuk bulunmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından bu senenin temaları, özellikle de içinde bulunduğumuz COVİD-19 pandemisine vurgu yapmak amacıyla, “Aşılar Bizi Yakınlaştırır” ve “Yeni Aşılar Yeni Umutlar!”olarak belirlenmiştir.
İnsanlık tarihinde büyük salgınlara ve ölümlere yol açan pek çok hastalık aşılama ile önlenmiştir. Örneğin çiçek hastalığı 1977 yılından itibaren aşılama sayesinde tamamen yok edilmiş, hastalık etkeninin yok edilmesi üzerine 1987 yılında çiçek aşısı uygulamalarına gerek kalmadığından aşılaması tüm dünyada durdurulmuştur.
Yine, çok önemli bir çocukluk çağı enfeksiyon hastalığı olan poliomiyelit (çocuk felci) hastalığına karşı dünya genelinde yaygın aşılama çalışmaları yapılmış ve hastalık yok edilme aşamasına gelmiştir. Ülkemizde son polio vakası 26 Kasım 1998 tarihinde görülmüş, daha sonraki yıllarda poliomiyelit vakası tespit edilmemiştir. Ülkemizin de içinde bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi 21 Haziran 2002’de Polio’dan Arındırılmış Bölge Sertifikası almıştır.
Maternal-Neonatal Tetanoz (MNT) Eliminasyonu Programı, 1994 yılında başlatılmış; Nisan 2009’dan bu yana Türkiye yenidoğan tetanozunu elimine etmiş ülkeler arasına girmiştir.
Ülkemizde, 1981 yılında Genişletilmiş Bağışıklama Programı başlatılmış olup program kapsamında çocukluk çağı aşılama takvimimizde 13 hastalığa (boğmaca, difteri, tetanoz, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, verem, çocuk felci, suçiçeği, hepatit A, hepatit B ile S. pneumoniae ve H.influenzae tip b’ye bağlı invaziv hastalıklar) karşı aşı uygulaması yapılmaktadır. Ülkemizdeki tüm çocuklarımıza ve risk grubunda olan erişkinlere ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Aşılama takvimini tamamlayan bir çocuk; difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği ve aşı ile önlenebilen hastalıklarla oluşan ve tüm bu hastalıklar sonucu oluşabilecek sakatlık ve ölümlerden korunmaktadır.
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD), yaşam boyu bağışıklama felsefesini ilke edinmiş ve Türkiye’de ilk kez erişkin bağışıklama rehberini hazırlamıştır. Erişkin aşılaması çocuklarımızın ve tüm toplumun sağlığı için büyük önem arz etmektedir.
Son yıllarda, dünyada toplumlar arasında ortaya çıkan aşı karşıtlığı ve kararsızlığı, dini, politik veya coğrafi gerekçelerden bağımsız olarak, giderek artmaktadır. Aşılanmamış veya eksik aşılı kişiler nedeniyle; küresel dolanımın artması, göçler, savaşlar vb. sonucu, aşı ile önlenebilen bulaşıcı hastalıkların görülme riskinin yükselmesine neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 2019 yılı için öngördüğü on küresel sağlık tehdidinden birisinin “aşı reddi/tereddütü” olduğunu bildirmektedir. Bu kapsamda tüm dünyada çeşitli adımlar atılmakta ve önlemler alınmaktadır.
İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde aşıların ve aşılanmanın önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır.
Daha fazla insan COVID-19’dan korundukça, seyahat kısıtlamaları, maske ve mesafe gereksinimleri ortadan kalktıkça aşılar bizi fiziksel olarak yeniden yakınlaştıracaktır. Ayrıca aşılar bizi daha birçok şekilde yakınlaştırıyor ve onlarca yıldır uygulanmaktadır.
- Aşılar, iş, eğlence, eğitim, bir arada olmamızı gerektiren bir çok faaliyette özgürce toplanmamızı sağlar.
- Aşılar, ev içinde ve bakıcılar arasında hastalık bulaşmasını önleyerek çocuk ve yaşlıları koruyarak nesiller arasında köprüler kurar.
- Aşılar, bizi kendi potansiyelimize yaklaştırarak ve aşı ile önlenebilir hastalıklardan koruyarak yaşam boyu bedensel ve zihinsel sağlığa katkı sağlar.
- Bir yıl öncesine kadar aşılar, 26 hastalığa karşı koruma sağlamaktaydı. Bugün, COVID-19 da aşı ile korunulabilen hastalıklar listesine eklenmiştir. Pandemi nedeni ile dört aşı acil kullanım onayı almıştır ve çok sayıda aşı da faz çalışmaları aşamasındadır.
İçerisinde bulunduğumuz zorlu süreç, “Aşılara Umut Bağlama”nın ne kadar önemli olduğunu bir kere daha ortaya koymuştur. Covid-19 pandemisinin de eninde sonunda aşılar sayesinde üstesinden gelinecektir.
Sonuç olarak;
Aşılama hizmetleri her çocuğun ve erişkinin hakkıdır, yüksek aşılama oranlarına ulaşmak başta birinci basamak sağlık hizmetlerini ve güçlü sağlık uygulamalarını gerektirir. Rutin aşılama hizmetleri yaşamın başlangıcında sağlık hizmetlerine erişim için en erken temas noktasıdır ve her çocuğa hayatının en erken döneminden yaşlanıncaya kadar sağlıklı bir yaşam şansı sunar.
Aşılama ebeveynlerin bir sorumluluğu, çocukların ise hakkıdır. Çocuklarını aşılatarak hastalıklardan koruyan ve kendileri de aşılanarak başta COVİD-19 olmak üzere çeşitli hastalıklardan korunan aşı kahramanı tüm ailelerimize ve aşılama çalışmalarında görev yapan aşı kahramanı sağlık çalışanlarımıza teşekkür eder, şükranlarımızı sunarız.
EKMUD BAĞIŞIKLAMA ÇALIŞMA GRUBU
