Erzurum’da yeni keşfedilen “Geven Otu” türüne Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İhsan Çalış’ın ismi verildi.
“Bilime Yön Veren 100 Türk” arasında gösterilen Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İhsan Çalış’ın adı uzun yıllardır üzerinde çalıştığı baklagiller familyasından “Geven Otu” olarak bilinen ve bilimsel adı Astragalus olan bitkinin yeni keşfedilen türüne verildi.
Erzurum’da bulunan yeni türe Hacettepe Üniversitesi Botanik Profesörü Ali Dönmez ve asistanı Zübeyde Uğurlu Aydın tarafından 30 yılı aşkın bir süredir Astragalus türlerinin kimyasını belirleme üzerine yaptığı önemli çalışmalar nedeniyle Prof. Dr. İhsan Çalış’ın isminin verildiği belirtildi. Yeni geven türü bundan böyle tüm dünyada “Astragalus İhsancalisii” olarak anılacak.
İlaç sanayisinde kullanılıyor
Bilim dünyasına kazandırılan “Astragalus İhsancalisii” gibi geven türlerinden elde dilen bileşiklerin bağışıklık sistemini düzenleyici, idrar söktürücü, kuvvet verici ve antikanser etkilerinden dolayı ilaç olarak kullanılıyor. Antioksidan özelliği yüksek olan bitki, selenyum açısından çok zengin. Uzak Doğu’da Geleneksel Çin Tıbbı’nda ve Japonya’da Kampo ilaçları arasında Astragalus membranaceus türü kullanılıyor. Türkiye, İran, Irak ve Suriye ise başlıca üretim alanlarıdır.
Prof. Dr. İhsan Çalış: “Adımın Verilmesinden Dolayı Şükran Borçluyum”
Anavatanı Çin’dir. Bu sebeple tıp alanında kullanılan türüne genellikle “Çin Geveni” adı verilir. “Astragalus membranaceous” veya “Astragalus kökü” adı verilen türlerin doğal yaşam alanı Çin’in kuzey ve doğu bölgeleri, Moğolistan ve Kuzey Kore’dir. Gevenin Türkiye’deki en yaygın türlerinin adı “Astragalus microcephalus” ve “Astragalus gummifer” şeklindedir. Bu türlere “Türk kitresi” veya “Anadolu kitresi” adı da verilir. Özellikle sağlık için en çok kullanılan türü “Astragalus membranaceous” ve “Astragalus mongholicus” türleridir.
Türkiye’deki geven türlerinin bazıları endemiktir. Yani sadece Türkiye’de bulunur. Bu endemik türlerden bazıları şunlardır; hoca geveni, efe geveni, baba geveni, saray geveni, sap geveni, eşek geveni, bayır geveni, çam geveni, meşe geveni, Amanos geveni, Beypazarı geveni, Adıyaman geveni, Aladağ geveni, Karadağ geveni…
