Sağlık çalışanlarına şiddet, uzunca süredir hem meslek örgütlerinin, hem de TBMM’nin gündeminde. Son olarak psikiyatrist Doktor Fikret Hacıosman’ın İstanbul’da hastası tarafından öldürülmesi, meslek örgütlerini de siyasetçileri de harekete geçirdi.

İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi uzun süredir meslek örgütlerinin beklentisi olan “sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesine” ilişkin düzenlemeyi, sağlık alanında birçok yasada değişiklik öngören ve kamuoyunda “torba” olarak tanımlanan 44 maddelik yasa teklifinin içine koydu.

Teklif, sağlık çalışanlarına karşı şiddeti önlemeye yönelik düzenlemenin yanı sıra; sigara yasağının kapsamının genişletilmesinden, doku ve organ nakline yeni standartlar getirilmesine ve taşıyıcı anneliğin yasaklanmasına kadar birçok farklı alanda yeni düzenlemeler öngörüyor.

Şiddeti önleme maddesi ne getiriyor?

Yasa teklifinde sağlık çalışanlarına şiddet uygulayanlarla ilgili soruşturma prosedüründe kısmi iyileştirme yapılırken, cezalarda artış öngörülmüyor.

Teklife göre sağlık kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri nedeniyle kasten işlenen suçlardan şüpheli olanlar, kolluk görevlilerince yakalandıktan sonra doğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarına sevkedilecek. Bu suçların soruşturmasında kolluk tarafından müşteki, mağdur veya tanık sağlık personelinin ifadeleri işyerlerinde alınacak.

Tartışmalı hükümler neler?

Teklifin tartışmalı maddeleri “sağlıkta şiddeti önleme” gerekçesiyle getirildi. Özellikle, sağlık çalışanlarının özlük haklarına yönelik düzenlemelere ve meslek odalarının bazı yetkilerinin elinden alınmasına tepki var.

Teklif ile “terör örgütleriyle bağlantılı” olduğu gerekçesiyle olağanüstü hal döneminde “kamudan ihraç” edilen hekimler ile diş hekimlerinin özel sektörde çalışmaları sınırlandırılıyor.

Kamudan ihraç edilen hekimlerin sadece Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sözleşmesi olmayan yerlerde çalışabileceği hükme bağlanıyor. Teklif yasalaşırsa bu hekimler, yalnızca muayenehanelere veya sınırlı sayıda olan SGK ile sözleşme yapmayan hastanelerde çalışabilcek.

Bir başka tartışmalı hüküm ise güvenlik soruşturmalarının olumsuz gelmesi nedeniyle zorunlu hizmetini yapamayan ve dolayısıyla “atanamayan” doktorların, zorunlu hizmet süreleri boyunca hiçbir yerde çalışamamaları. Bu süre bittiğinde de yine SGK ile anlaşması olmayan kurumlar ile muayenehanelerde çalışmaları.

Ancak mesleğe yeni başlayan bir hekimin muayene açmasının da, bir hastanede çalışmasının da zor olduğuna dikkat çekiliyor.

TTB hangi hükümlere karşı, eylem planı ne?

Yasa teklifi ile yetkileri sınırlanan TTB’ye göre teklif, sağlık çalışanlarının özlük haklarına ilişkin birçok olumsuzluk içeriyor. TTB teklif ile ilgili olarak, “Sağlık çalışanlarına şiddetin önlenmesini engellemekten çok, iktidar tarafından hekimlere ve sağlık çalışanlarına yönelik bir saldırı” diyor.

TTB, yasa teklifinin TBMM’ye sunulmasının hemen ardından 2 Kasım’dan itibaren bütün illerde eylem kararı aldı.

Bu kapsamda, “Hekimler kandırmaca değil, haklarını istiyor” nöbetlerinin başlatılması planlanıyor.

TTB Başkanı Sinan Adıyaman, meslek örgütü olarak bir süredir sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla yasal düzenleme yapılması için tüm siyasi partilerin temsilcileriyle görüşmeler yürüttüklerine ve önerilerini de ilettiklerine dikkat çekti.

Adıyaman, iktidar kanadının teklife tepki gelmemesi için “sağlıkta şiddetin önlenmesi” temasını bilinçli olarak ön plana çıkardığı görüşünde. Düzenlemeye itirazlarını şöyle anlatıyor:

“Teklifin sağlıkta şiddetin önlenmesine ilişkin hükmü hiçbir yeni düzenleme ve caydırıcılık getirmiyor. Biz, en azından cezaların artırılmasını talep etmiştik. Ama teklif yeni hiçbir düzenleme getirmiyor. Saldırganın savcılığa çıkarılacağı gibi bir ifade var. Kanunlar zaten bunu emrediyor.”

Adıyaman, yasa teklifinin hekimler aleyhine ağır düzenlemeler getirdiğine, birçok hekimin çok kızgın ve kırgın olduğuna dikkat çekiyor.