Mesude Erşan
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, her 100 yoğun bakım yatağından 35’i uygun kullanılmıyor. Bu yataklardaki hastaların yüzde 20’si kendilerine uygun olmayan yoğun bakım seviyesinde tutuluyor. Türk Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Uyar “Yoğun bakımda akılcı kullanım şart” diyor.
Kış mevsimiyle birlikte, hasta sayısındaki artış yoğun bakımlara da yansıdı. Birçok hastanede yoğun bakım üniteleri tamamen dolmuş vaziyette. İhtiyaç sahibi hastalar için yatak bulmak çok zor olabiliyor. Çünkü yoğun bakımlar doğru şekilde kullanılmıyor. Sağlık Bakanlığı, yatakların yüzde 35’inde uygun olmayan hasta yatışı tepsit etti.
Bakanlık verilerine göre Türkiye’de halen 22 bin erişkin, 12 bin yeni doğan, bin 500 de çocuk yoğun bakım yatağı bulunuyor. Her 10 bin kişiye 2.25 yoğun bakım yatağı düşüyor. Aslında bu oran yeterli. Ancak zaman zaman yoğun bakım yatağı sorunu yaşanıyor.
ACİLLERİ BOŞALTMAK İÇİN
Gerek Sağlık Bakanlığı gerekse Türk Yoğun Bakım Derneği gündemlerine “akılcı yoğun bakımı” alarak soruna yönelik alınacak önlemlere dikkati çekiyor. Türk Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Uyar, “İhtiyacı olan her hastaya yoğun bakımda tedavi hizmeti sağlanamıyor” diyor. Gerek uygun hastaların yatırılmaması gerekse artık çıkması gerekenlerin çıkarılamaması yoğun bakım yatağı sıkıntısındaki temel nedenlerden. Yoğun bakım servislerine acillerden ciddi bir hasta akışı olduğunu belirten Prof. Dr. Uyar, “Acillerde çok büyük yığılmalar var. Buradan yoğun bakımlara bir akış söz konusu. Acil servislerin bir an önce boşaltılması kaygısıyla hasta yoğun bakıma yollanıyor” diyor.
‘DEVLET BAKSIN’ ANLAYIŞI
Yoğun bakım ünitelerinden pek çok kimsenin sadece ‘bakım’ anladığını belirten Prof. Dr. Uyar yoğun bakımların riskli olduğu konusunda da uyarıyor: “Önceliğimiz tedavi. Hasta sadece bakım için yatırılmamalı. Yoğun bakımlar hayat kurtarıyor ama aynı zamanda riskli (enfeksiyonlar vs.) yerler. Gerekmedikçe hastalar tutulmamalı.” Prof. Dr. Uyar, ayrıca “Eskiden ‘hastanızı yoğun bakımdan eve çıkarabilirsiniz’ denince ailelerin hastalarını hemen götürdüklerini ancak şimdi “Ben bakamayacağım. Devlet baksın, siz bakın” anlayışının hakim olduğunu anlattı.
HASTA YAKINLARI ISRARCI OLMAMALI
Yoğun Bakım Ünitelerinin Akılcı Kullanımı Sempozyumu’nda konuşan Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri eski Genel Müdürü Prof. Dr. Nurullah Okumuş şunları söyledi: “İhtiyacımızın iki katı yeni doğan yoğun bakım yatağımız var. Yoğun bakım yataklarımızın ve uzman sayımızın yeterli olmasına rağmen zaman zaman hâlâ ‘yoğun bakım yatağı bulunamadığı için öldü’, ‘yoğun bakım yatağı bulunamadığı için sevk edildi’ gibi haberlerle karşı karşıya kalıyoruz. Yeterli yatak var, dünyanın en gelişmiş teknolojileri var, eğitimli uzman ve personel sayısı yeterli. Buna rağmen yetersizlik durumuyla karşı karşıya kalmamız yoğun bakımları akılcı kullanamayışımızın bir sonucu. Yoğun bakıma yatacak olan hastanın yoğun bakım yatışına o servisin hekimi karar vermeli. Bu konuda hasta yakınları ısrarcı olmamalı. Yoğun bakıma yatacak, çıkacak ve tedavisi bitmiş hastanın kararını hekim vermeli.”
